Het statiegelddebat is een complex debat dat met de nodige ratio dient gevoerd te worden. De finale beslissing zal immers een grote impact hebben op ieder van ons. Fost Plus, Fevia en Comeos betreuren dan ook de teneur van de statiegeld lobby die, bij gebrek aan sterke argumenten, steeds vaker komt aandraven met populistische en niet onderbouwde statements. Het opiniestuk van Luc De Rooms, woensdag in Gazet van Antwerpen, sloeg dan ook alles: rationale argumenten werden vervangen door persoonlijke aanvallen en leugens. Willen we een duurzame oplossing voor zwerfvuil, dan dient ook het debat op een duurzame manier hervat te worden. Wij kiezen voor een integrale aanpak die echte impact creëert.
Voor we starten met het 1-op-1 aankaarten van de leugens van Luc De Rooms staan we stil bij die ene uitspraak uit zijn opiniestuk die wél klopte. Fost Plus is een organisatie die werd opgericht door het bedrijfsleven met als missie het zo eenvoudig en effectief mogelijk organiseren van afvalophaling en recyclage van huishoudelijk verpakkingsafval. Het is een opdracht waarbij het bedrijfsleven zijn absolute verantwoordelijkheid neemt. Met succes.
De nieuwe blauwe zak zet beloftevolle ambitie verder
Ondanks de aanklacht van Luc De Rooms staat de werking van Fost Plus voor zowél inzameling als recyclage. En dat met betere resultaten dan de vooropgestelde wettelijke normen. Zo behaalt Fost Plus vandaag een recyclage percentage van 39 procent. Dat is meer dan de EU-richtlijn van 22,5 procent en de Belgische richtlijn van 30 procent. Met de uitbreiding van de blauwe zak zal Fost Plus dit recyclagepercentage bovendien optrekken tot 64 procent. Dit is een beloftevolle ambitie die sorteren en recyclage niet alleen effectiever zal maken, het staat ook voor behoud van een minimale kost en een maximaal comfort voor de consument.
Als wij ons focussen op plastic flessen, bedraagt vandaag het recyclagepercentage voor PET-flessen in België 84,5%. Ondanks de beweringen overschrijden statiegeldlanden zélden de 90%. De resultaten van alle landen in acht genomen kunnen we stellen dat België de successen van statiegeldlanden grotendeels evenaart.
Luc De Rooms goochelt in zijn betoog voor statiegeld ook met succescijfers uit andere Europese landen. Dit zijn vergelijkingen die niet opgaan. Uiteraard zijn de korte termijn resultaten van deze landen goed. Dat is maar wiedes, wanneer we weten dat in deze landen, voor de invoering van statiegeld geen enkel waardig ophaal- en recyclagesysteem aanwezig was. Als de nulmeting gelijk is aan nul is elk behaald resultaat uiteraard fantastisch…
Klare kijk op kosten en baten
Laat ons bovendien even stilstaan bij de werkelijke resultaten van deze landen, vergeleken met die van België. En laat ons dan vooral even kosten en baten naast elkaar leggen. Weegt het overboord gooien van een goed werkend systeem dat de komende jaren alleen maar zal verbeteren op tegen een systeem waarvan niet kan worden aangetoond dat het verbetering zal brengen?
Vandaag bedraagt het recyclagepercentage voor PET-flessen in België 84,5 procent (2016). Ondanks de beweringen overschrijden statiegeldlanden zélden de 90 procent. En bij de landen die dat zogenaamd wél doen is er steeds een verklaring die niet in hun voordeel pleit. De resultaten van alle landen in acht genomen kunnen we stellen dat België de successen van statiegeldlanden grotendeels evenaart. Het overboord gooien van onze Belgische succesformule is dan ook in geen enkel opzicht een garantie voor verbetering. Integendeel…
De mythe van 40 procent
Luc De Rooms beweert dat statiegeld op blik en PET de zwerfvuilberg met 40 procent zou verminderen. Dat is een fundamentele onwaarheid, een mythisch cijfer dat het laatste jaar is beginnen leven, maar absoluut niet klopt. Op basis van de officiële cijfers van OVAM zouden drankverpakkingen in aantal stuks 10% van het herkenbaar zwerfvuil uitmaken. Hoe kan statiegeld dan ooit 40 procent van de huidige zwerfvuilberg oplossen?
Niet statiegeld, wel mentaliteitsverandering zal zwerfvuilproblematiek oplossen
Samengevat, niet statiegeld zal de zwerfvuilproblematiek oplossen. Wel een doorgedreven mentaliteits- en gedragsverandering van zwerfvuilveroorzakers via preventie, sensibilisering en handhaving. Dit vraagt tijd en herhaling, maar resulteert in een duurzame oplossing. Bovendien focust het niet enkel op drankverpakkingen, maar ook op sigarettenpeuken, snoeppapiertjes en alle andere types zwerfvuil.
België, een voorbeeld om fier op te zijn
Het Belgische model van selectieve inzameling, sorteren en recycleren van huishoudelijk verpakkingsafval - in samenwerking met alle actoren - wordt aanzien als een voorbeeld voor andere landen. Op 16 januari 2018, tijdens de presentatie van de nieuwe Europese Strategie inzake kunststoffen, schoof een Europarlementariër de pioniersrol die België de laatste jaren heeft gespeeld nog naar voor als een voorbeeld voor de rest van Europa en benadrukte dat dergelijk systeem een grote kans op slagen heeft wanneer alle landen de handen in elkaar slaan en eenzelfde eenduidige strategie hanteren. Misschien is fierheid beter gepast dan zuurheid?
