De taksen vallen ook de consument zwaar

07.07.2023

De Premier zag dat het goed was: ons land staat volgens het Zwitserse instituut IMD in de top 20 van de meest competitieve landen ter wereld. Dixit Alexander De Croo: "Er is altijd ruimte voor verbetering, maar we zijn op de goede weg om ervoor te zorgen dat ons land sterker uit de crisis komt". We raden hem echter aan om de twee zwakste indicatoren van het concurrentievermogen aan te pakken: het fiscaal beleid en de prijzen, waarvoor België respectievelijk op de 59ste en 42ste plaats van de 64 landen staat. Helaas is dit niet de weg dat ons land neemt en dreigen we daardoor snel uit de top 20 te vallen!

Iedereen klaagt over (te) hoge voedselprijzen. En toch hebben onze regeringen allerlei voorstellen klaar rond bijkomende taksen en heffingen die de prijs van de winkelkar nog verder zouden opdrijven. Een btw-verhoging (+800 miljoen aan extra inkomsten), de versterking van de verpakkingstaks (+60 miljoen), de producentenverantwoordelijkheid voor zwerfvuil (+189 miljoen of vijfmaal zoveel als in onze buurlanden), en last but not least, de verhoging van de suikertaks en van taksen op alcohol.

Laten we deze maatregelen eens heel concreet maken door te kijken naar het effect ervan op de prijs van een literfles frisdrank die door de producent voor €1 zou worden verkocht. Door de indirecte taksen is de prijs van die fles in ons land momenteel €1,29. Voor onze buren, die onze lasagne aan taksen niet moeten slikken, is de prijs voor dezelfde fles €1,19 zijn in Duitsland en Nederland, €1,14 in Frankrijk en €1,03 in Luxemburg. En morgen zouden onze regeringen de prijs voor diezelfde fles in België eventueel nog verhogen tot meer dan €1,35?

En zonder een extra laag boven aan de reeds onverteerbare lasagne te willen toevoegen: dit prijsverschil lijkt gebaseerd op de hypothese dat onze producenten alsnog een verkoopprijs kunnen bieden die gelijk is aan die van hun buitenlandse concurrenten. Maar met een loonkostenhandicap van 25% ten opzichte van het gemiddelde van de 3 grote buurlanden (33% ten opzichte van Frankrijk!) en een elektriciteitskost die ook 25% hoger ligt, vertrekken onze bedrijven met een serieuze achterstand. "Concurrentievermogen" zei u?

Het is dan ook te begrijpen waarom Belgische consumenten steeds meer naar supermarkten in de buurlanden trekken, vooral naar de Franse. Alleen al in het eerste kwartaal van dit jaar gaven ze 172 miljoen euro uit aan voedselaankopen in het buitenland, waarvan 65% in Frankrijk. En dranken, met en zonder alcohol, waren goed voor een kwart van die aankopen. Als de taksen in België verder worden verhoogd, zullen grensaankopen ook steeds zwaarder doorwegen, niet alleen op de economische activiteit en de werkgelegenheid in de hele agrovoedingsketen, maar ook op de overheidsinkomsten. Leg dus vooral geen extra heffingen en belastingen op, die voeding en dus de winkelkar weer duurder maken en die grensaankopen verder zouden aanmoedigen.

Dus, Mijnheer de Eerste Minister, zijn we echt op de goede weg? We hebben onze twijfels. De voedingsindustrie zal haar verantwoordelijkheid blijven nemen, of het nu gaat om het milieu of om betaalbare voeding en dranken voor de consumenten. Maar laten we alstublieft allemaal in dezelfde richting kijken, zodat ons land in de nabije toekomst op de top 10 van meest concurrerende landen kan mikken. En leg vooral geen extra heffingen en belastingen op die voeding weer duurder maken en grensaankopen zouden aanmoedigen. We zouden er allemaal bij winnen: overheden, bedrijven, werknemers en consumenten.