De nieuwe Waalse regering is een feit en kan uit de startblokken schieten. Fevia Wallonie, de federatie van Waalse voedingsbedrijven, reikt de hand uit naar de kersverse regering: “Onze sector is een belangrijke speler binnen de Waalse industrie en staat centraal in het Waalse voedingssysteem. Laten we samen werken aan een sterke en toekomstgerichte industrie in Wallonië. Het toewijzen van een ‘Minister voor Industrie’ is een stap in de goede richting”, zegt Anne Reul, algemeen directeur van Fevia Wallonie.
Een onmisbare speler binnen de industrie en de voedingsketen
De Waalse voedingsindustrie is de grootste industriële sector en werkgever van het gewest. Ze vertegenwoordigt 20% van de omzet van de totale industrie en maar liefst 1 job op 5 komt van de voedingssector. En elke baan in de voedingsindustrie genereert 1,75 jobs bij de toeleveranciers. Deze multiplicator is veel hoger dan het gemiddelde voor de verwerkende industrie (1,22).
Toch is niets vanzelfsprekend. In de eerste 5 maanden van het jaar daalde de productie in de Waalse voedingsindustrie met 3,6% in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. Tijdens de eerste 4 maanden daalde de Waalse export van voeding en dranken (in waarde) met 10,3%.
Voedingsbedrijven staan in het centrum van de voedingsketen en hebben een structurerend effect op het hele systeem. De Waalse agrovoedingsketen is in z’n geheel een zwaargewicht binnen onze economie. Alle schakels samen, van de landbouw tot de retail, stellen bijna 85.000 mensen tewerk (tussenpersonen zoals transport en groothandel niet meegerekend).
1. Een écht industrieel beleid voeren dat steunt op innovatie
Zorgt de nieuwe Waalse regering voor een nieuwe wind in het zuiden van ons land? Wallonië heeft nood aan een écht industrieel beleid dat zich richt naar de toekomst. Het nieuwe beleid moet bedrijven een competitief en stabiel kader bieden en innovatie en investeringen aanmoedigen om hen te ondersteunen doorheen de verschillende transities.
Fevia Wallonie verwelkomt dan ook de oprichting van een dialoogplatform tussen de industriële federaties en de nieuwe Waalse regering, waarop ze aandrong, net als de aanstelling van een 'Minister van Industrie'.
Daarnaast is innovatie cruciaal om onze voedingsbedrijven te helpen de uitdagingen van de verschillende transities aan te gaan. Competitiviteitspool Wagralim is onze partner in innovatie. Wagralim moet zijn voortrekkersrol in innovatie binnen de voedingsindustrie kunnen verderzetten, met de daarbij horende financiering en meer flexibiliteit in processen en tools.
2. Vereenvoudig structuren en de administratieve rompslomp
Voor een goed bestuur moet een strategische visie hand in hand gaan met efficiënte structuren die ook minder administratieve lasten met zich meebrengen. Ondernemers hebben daarbij nood aan een stabiel, evenredig en coherent wetgevingskader.
Fevia voerde een enquête uit onder haar leden over de toenemende administratieve last en de resultaten zijn zorgwekkend. In 2023 werd een voedingsbedrijf gemiddeld onderworpen aan 26 controles en enquêtes van allerlei aard. Gemiddeld namen bedrijven 5 extra mensen in dienst om deze administratieve last het hoofd te bieden.
Arnaud Bonnel, voorzitter van Fevia Wallonie: “Als kmo-bedrijfsleider kan ik beamen dat ondernemers zich te veel moeten bezighouden met de administratieve rompslomp. We vragen beleidsmakers om de berg aan administratieve lasten te verlichten, in plaats van ze te vergroten. Verminder daarbij het aantal controles en geef ondernemers meer vertrouwen.”
3. Verminder de kosten en de lasagne aan taksen
Willen we ervoor zorgen dat voedingsbedrijven actief blijven in België? Dan is het essentieel dat hun rendabiliteit en hun competitiviteit worden versterkt, door de loon- en energiekosten te verlagen, en door de taksenlasagne te verminderen in plaats van nog dikker te laten worden.
De Waalse regering is naar verluidt van plan om zo snel mogelijk een wetgeving goed te keuren die een 'zwerfvuilbelasting’ oplegt op verpakkingen. In de laatste ontwerpen die op tafel lagen, was deze belasting drie keer hoger dan in de buurlanden. Fevia Wallonie roept de Waalse regering op om het ‘no gold-platingprincipe’ uit de regionale beleidsverklaring te respecteren.
4. Ondersteun onze bedrijven en de voedingsketen in haar duurzaamheidsinspanningen
Ondanks de hoge kosten blijven bedrijven werken een duurzaam voedingssysteem. Inzetten op de groene transitie is één van de pijlers van onze duurzaamheidsroadmap.
Onlangs ondertekenden Fevia Wallonie en minister Philippe Henry de nieuwe ‘Convention Carbone’, een initiatief waarbij bedrijven verder gaan dan de wettelijke verplichtingen. 68 leden-voedingsbedrijven, goed voor 78 vestigingen, zetten een nieuwe stap in de richting van koolstofneutraliteit: een belangrijk signaal dat Waalse voedingsbedrijven hun bijdrage leveren aan de uitdagingen van de klimaatverandering.
Onze bedrijven engageren zich ook tot een duurzaam waterbeheer. Vanuit de overtuiging dat we van elkaar kunnen leren, richtten Fevia Wallonie en innovatiecluster Wagralim een lerend netwerk op rond duurzaam watergebruik. Bedrijven komen zo’n drie keer per jaar samen om oplossingen en problemen te bespreken, van elkaar te leren en experts te ontmoeten. Momenteel nemen al 19 Waalse voedingsbedrijven deel aan het initiatief.
Al die inspanningen maken dat we kwalitatieve, innovatie en duurzame voeding en dranken op de markt brengen. En dat heeft uiteraard een kost. We roepen beleidsmakers op de duurzaamheidsinspanningen van heel de voedingsketen te ondersteunen.
5. Naar nog meer lokale verankering
Het Waalse voedingssysteem van morgen is veerkrachtig en minder afhankelijk van de klimaatverandering. Daarom stimuleren we de ontwikkeling van lokale productieketens die een toegevoegde waarde creëren in de regio. Denk daarbij aan de sectoren van eiwitrijke erwten, gerst, spelt, oliehoudende zaden, groente- en fruitproductie en de kwaliteitsvolle productie van voedsel van dierlijke oorsprong.
De Waalse voedingssector is bovendien nauw verweven met de landbouwsector. Maar liefst 64% van de grondstoffen die voedingsbedrijven gebruiken, komt van Belgische bodem.
Een overzicht van alle lokale initiatieven
De nood aan talent is groot
De nieuwe Waalse regering wil de werkgelegenheidsgraad optrekken naar 80% tegen 2030. Dat is een goede zaak, want de voedingssector kampt met een nijpend tekort aan technisch talent. Zo’n 800 vacatures binnen de Waalse voedingsindustrie worden maar niet ingevuld.
Laten we jongeren daarom aanmoedigen om te kiezen voor technische en wetenschappelijke richtingen, die nadien leiden tot het invullen van de vele knelpuntvacatures. Het promoten van duaal leren en STEM-opleidingen in het middelbaar en hoger onderwijs zijn daarbij belangrijk.
