Bye bye eenmalige verpakkingen? Challenge accepted!
Een verpakking heeft een belangrijke functie. Het beschermt onze voeding en dranken en garandeert de houdbaarheid en kwaliteit. De ene verpakking is erg groot, de andere is herbruikbaar, maar steeds blijft ze aanwezig. Voedingsbedrijven investeren al jaren in het verminderen van hun hoeveelheid verpakkingsmateriaal. En met succes, zo blijkt. Maar het is tijd om een versnelling hoger te schakelen. Onze collega's Ann Nachtergaele en Candice Joseph - een nieuwe collega bij Fevia - leggen uit waarom.
Wat heeft de voedingssector al gedaan om de hoeveelheid verpakking te beperken?
Ann: "In het verleden stelden bedrijven alles in het werk om vooral het gewicht van verpakkingen te verminderen. Een blikje of een fles drank is nu veel lichter dan tien jaar geleden. Een kartonnen doos voor koekjes is kleiner, maar verpakt dezelfde inhoud (minder verspilling van ruimte). Bakjes en andere plastic potjes zijn lichter. De folies rond pallets zijn veel dunner. Bedrijven pasten ook delen aan van hun verpakkingssysteem, om zo overbodige verpakking te vermijden: een handvat, een kartonnen doos rond vier yoghurtpotjes, enzovoort.
Zijn er veel minder verpakkingen dankzij deze maatregelen?
“Fevia berekende dat de sector dankzij die inspanningen sinds 2004 jaarlijks 56.000 ton verpakkingen kon vermijden. De genomen maatregelen zorgden ervoor dat we niet minder dan 5 kg aan verpakking per jaar per persoon bespaarden. Het stelde ons ook in staat om onze verpakkingen te verminderen, ze lichter en duurzamer te maken, voor dezelfde hoeveelheid aan product en zonder dat de consument er iets van merkt. Ook Fevia draagt haar steentje bij met haar driejaarlijkse preventieplan dat als hefboom dient naar meer duurzamere verpakkingen. Niet minder dan 150 voedingsbedrijven nemen deel aan dit preventieplan en vertegenwoordigen bijna 60% van alle voedings- en drankverpakkingen op de Belgische markt.
Bestaan er andere oplossingen om verpakkingen te verduurzamen, naast het besparen op de hoeveelheid verpakking?
"Ons plan richt zich niet alleen op het verminderen van het gewicht van de verpakking. Bedrijven ondernemen ook andere stappen om voedselverpakkingen meer circulair te maken. Denk bijvoorbeeld aan het verwerken van gerecycleerde materialen in verpakkingen of verpakkingen eenvoudig recycleerbaar maken.
Er bestaan tal van maatregelen om het milieueffect van het verpakte product te verminderen, maar het zijn de maatregelen die focussen op het verminderen van de hoeveelheid gebruikte materiaal, en toch de intrinsieke eigenschappen van de verpakking kunnen behouden, die de grootste milieuwinst opleveren.”
Grondstoffen worden schaarser. Tijd dus om over te gaan naar een andere fase?
"Jaar na jaar werken bedrijven aan een verpakkingspreventie. Zij vinden het echter zeer lastig om bijkomende maatregelen te treffen. Bedrijven kunnen de dikte van een verpakking niet blijven verminderen. Het moet altijd mogelijk zijn het product voldoende te beschermen en het van A naar B te vervoeren, zonder dat dit leidt tot voedselverlies. Tegelijk evolueert het consumptiepatroon: meer individuele porties, meer afhaalmaaltijden en online leveringen. Dit geldt ook meer en meer voor voedingsproducten. Deze ontwikkelingen beperken de mogelijkheden om verpakking weg te laten. Volgens ons moeten we dus naar de volgende fase overgaan. Nadenken over alternatieve manieren om een voedingsproduct veilig en zonder kwaliteits- en productverlies bij de consument af te leveren.”
Daarom hebben Fevia Vlaanderen, OVAM, VIL, Comeos en Detic de "Green Deal Anders Verpakt" gelanceerd, een vrijwillige overeenkomst tussen private partners en de Vlaamse overheid. Onze nieuwe adviseur Candice Joseph volgt dit project op.
Candice, kan je meer vertellen over de "Green Deal Anders Verpakt"?
“Zoals Ann duidelijk vertelde, moeten we durven nadenken over andere manieren om een product af te leveren: tussen bedrijven, maar ook aan de consument. Met de Green Deal Anders Verpakt staan we onze bedrijven de komende drie jaar stapsgewijs bij om in te zetten op nieuwe businessmodellen en deze ook uit te testen. We willen dit bereiken door innovatieve ideeën te delen en de projecten uit te testen die we in een latere fase wellicht kunnen opschalen.”
Klinkt niet eenvoudig, maar is het toch haalbaar?
“Een eenmalige verpakking weglaten of vervangen door een herbruikbare verpakking blijft voor verwerkte voedingsproducten een uitdaging. Bovendien zijn onze bedrijven voornamelijk kmo’s die niet altijd de middelen of de tijd hebben om hiervan een prioriteit te maken. De Green Deal vormt dan ook een belangrijke uitdaging voor onze bedrijven. Samen moeten we op zoek gaan naar innovatieve oplossingen.”
“Het eerste jaar van de Green Deal is een inspiratiejaar, waarin we het netwerk opbouwen en proberen de obstakels in kaart te brengen. Nadien is het de bedoeling dat de deelnemende bedrijven een concreet project indienen rond de preventie van een verpakking of het hergebruik van verpakkingen. De initiatiefnemers, waaronder Fevia Vlaanderen, bieden de nodige ondersteuning om deze projecten tot een goed einde te brengen.”
Hebben jullie al bepaalde projecten voor ogen?
“We denken bijvoorbeeld aan projecten om eenmalige industriële verpakkingen weg te laten voor goederen die ook vervoerd kunnen worden door ze op te stapelen, zonder dat verpakken nodig is. Een ander voorbeeld is herbruikbare verpakkingen inzetten in een loopsysteem, waarbij een extern bedrijf een herbruikbare verpakking aanlevert en deze terug ophaalt. Dat kan een oplossing bieden voor kleine bedrijven die niet over de nodige middelen bezitten om dit zelf te doen. Het doel moet natuurlijk altijd hetzelfde zijn: de milieu-impact van het verpakte voedingsproduct te verminderen doorheen de volledige levenscyclus.”
Hoe kunnen bedrijven hieraan deelnemen?
“Voedingsbedrijven die interesse hebben, kunnen al deelnemen aan de inspiratiedag op 10 november, ook als ze geen Green Deal ondertekenden. We gaan voor de eerste keer samen de belangrijkste knelpunten bepalen in de preventie en het hergebruik van verpakkingen. We moedigen dus al onze voedingsbedrijven aan om hier aan deel te nemen. De officiële ondertekening van de Green Deal Anders Verpakt met de ministers werd helaas even uitgesteld, maar we blijven niet bij de pakken zitten en gaan intussen aan de slag!”
Schrijf je hier in om deel te nemen aan de Inspiratiedag Green Deal Anders Verpakt
Meer informatie vind je op www.greendealandersverpakt.be. Heb je verdere vragen over de Green Deal? Neem gerust contact op met Candice Joseph
