Wordt onze broodcultuur gehuldigd als Cultureel Immaterieel Erfgoed?
Broodnodig en ingebakken in onze Vlaamse en Belgische cultuur. Daarom rijst nu de vraag: wordt onze broodcultuur erkend als ‘Cultureel Immaterieel Erfgoed’? De Vlaamse bakkerijsector dient begin april een aanvraag in om die officiële titel te verkrijgen. De andere regio’s zullen nog volgen.
Heb jij een hart voor brood? Teken dan nu de steunpetitie!
Ingebakken in ons DNA
Brood wordt al eeuwenlang ge(s)maakt in Vlaanderen en België. Zowel product als proces kennen een hele evolutie: tot in de twintigste eeuw werd brood thuis of door vrouwen in de dorpsoven gebakken, later werd het door professionele bakkers om de hoek vervaardigd. Sinds de negentiende eeuw industrialiseerde het maakproces van brood geleidelijk aan. Tegenwoordig telt Vlaanderen nog ongeveer 2500 lokale zelfstandige bakkers en tientallen grotere en industriële bakkerijen.
Brood is overal: bij de bakker, op school, in de kantine, het restaurant en in de supermarkt. Brood is getuige van zowel het dagdagelijkse als van sleutelmomenten in het leven. Ook ons taalgebruik is doorspekt met uitdrukkingen met het woord ‘brood’ erin.
Cultureel immaterieel erfgoed
Kortom, in Vlaanderen en België kennen wij een rijke broodcultuur, en dat moeten we koesteren. De eretitel ‘cultureel immaterieel erfgoed’ verwijst naar levende tradities, kennis en praktijken die van generatie op generatie worden doorgegeven. Het doel is het behouden en doorgeven van tradities, zodat ze niet verloren gaan. Bovendien verbindt brood en brengt het mensen samen. Het heeft in die zin ook culturele en maatschappelijke relevantie.
Een levendige broodcultuur
De variatie in brood kende een hele ontwikkeling: in de middeleeuwen kon je slechts tussen een aantal broden kiezen, vandaag de dag is de verscheidenheid aan broodsoorten in Vlaanderen en België enorm.
Brood bestaat in talloze vormen en smaken: van klassiek wit, bruin en volkoren tot meergranen en speciaal, van broden op basis van lokale granen tot de ingeburgerde ‘nieuwkomers’ zoals platbroden en Turks brood. Zowel thuisbakkers, bakkers als high-end foodies houden de tradities in stand en stuwen de innovaties. Al die verschillende broodsoorten worden met veel liefde en vakkennis gemaakt. Ook dàt is broodcultuur.
Het is een ambacht. Brood bakken is een vak apart, dat veel fingerspitzengefühl en knowhow vereist. Sinds eeuwen wordt brood gemaakt en gesmaakt. Dit ambacht wordt nog altijd in stand gehouden en kent zelfs een echte revival. Zo bewijzen de vele bakworkshops- en opleidingen door verschillende socioculturele verenigingen, onderwijs-en erfgoedinstellingen die jaarlijks worden georganiseerd en een bewijs zijn dat dit ambacht erfgoed is en nog steeds springlevend. Brood is en blijft relevant in onze samenleving en samenzijn.
