Door de droogte van vorige zomer en de beperkte regenval blijft het grondwaterpeil in Vlaanderen gevaarlijk laag. Met mogelijks een nieuwe droge zomer in het vooruitzicht is de kans reëel dat in Vlaanderen een afschakelplan voor watergebruik in werking zal treden. Dat zal bepalen wie prioritair aanspraak kan maken op water, en wie niet.
Voedingsbedrijven werken al lang aan oplossingen om steeds duurzamer om te gaan met water, maar zonder water kunnen ze niet. Om voeding en dranken te produceren hebben voedingsbedrijven nu eenmaal water nodig: als ingrediënt, om te wassen, te koken, om regelmatig te reinigen en zo de voedselveiligheid te garanderen. De impact van een mogelijk watertekort dreigt dan ook groot te zijn: bedrijven kunnen niet zomaar tekorten aan water opvangen. Dit betekent een impact op onder meer financieel vlak, voedselveiligheid en tewerkstelling. Net zoals heel wat andere actoren maakt de voedingssector zich dan ook zorgen over een dergelijk afschakelplan of “verdringingsreeks”.
Water verdelen wordt een bijzonder moeilijke oefening. Er moet rekening gehouden worden met heel wat directe en indirecte gevolgen voor uiteenlopende actoren en met de impact die de gevolgen op elkaar kunnen hebben. Voka riep beleidsmakers al op om waterintensieve bedrijven de juiste prioriteit te geven bij het afschakelplan. We roepen beleidsmakers ook op om de complexe oefening samen met alle wateractoren te maken, om tot een gedragen noodplan te komen.
En een noodplan moet het blijven. Laat ons hopen dat het nooit in werking moet treden. Laat ons ervoor zorgen dat dat nooit moet gebeuren. Iedere wateractor heeft dan ook een verantwoordelijkheid om duurzaam om te gaan met water en kan zo zijn steentje bijdragen.
De voedingsindustrie is zich al langer bewust van de kostbaarheid van water. Onze bedrijven voeren dan ook al jarenlang inspanningen om hun watervoetafdruk te verminderen. Op ruim 10 jaar tijd slaagden ze erin om het waterverbruik per ton product met maar liefst 39% te verminderen (www.fevia-duurzaamheid.be).
Steeds meer voedingsbedrijven zetten in op waterhergebruik, zodat tot ongeveer 70% van hun afvalwater na een vergaande zuivering intern kunnen hergebruiken als proceswater. Ondanks de zeer strenge eisen rond voedselveiligheid slagen ze daardoor toch in een drastische daling van het watergebruik. Circulair ondernemen ten top met andere woorden!
Voedingsbedrijven kijken ook naar alternatieve waterbronnen. Zo toonde de Kempense kmo Colac in het VRT-programma De Markt hoe ze bij haar nieuwe productiefaciliteit voorzag om regenwater te recupereren en daarmee 9 miljoen liter water op jaarbasis kan besparen.
Water verbindt. Het watergebruik van één wateractor kan een waterbron worden voor een andere. Heel wat nieuwe mogelijkheden en oplossingen rond duurzaam watergebruik openen zich dan ook via samenwerkingen tussen verschillende wateractoren. Zo ging vorig jaar een mooi samenwerkingsproject in Ardooie van start, waarbij diepvriesgroentenproducent Ardo samenwerkt met 47 landbouwers om hun waterbevoorrading veilig te stellen.
Op de cruciale momenten tijdens de zomerdroogte sprongen verschillende voedingsbedrijven in de bres om landbouwers te voorzien van water om de oogst op hun akkers niet verloren te laten gaan. De sector wil verder inzetten op dergelijke projecten om via innovatieve samenwerkingsverbanden met andere actoren de algemene waterefficiëntie te blijven verhogen en onze waterafhankelijkheid te verminderen.
Om een afschakelplan in de toekomst te helpen voorkomen roept Fevia de overheden dan ook op om bedrijven verder te ondersteunen in acties richting een duurzamer watergebruik en reikt ze de hand naar andere actoren in het waterdomein voor innovatieve samenwerkingsverbanden. Volledig zonder water zal het echter niet gaan.
