De coronacrisis hakt in op onze economie. Uit de recente economische cijfers van de voedingsindustrie blijkt dat ook onze sector deelt in de klappen. Maar bij de pakken blijven zitten: dat doen we dus niet bij Fevia! Onze economiste Carole Dembour dook in de cijfers en kwam te voorschijn met 3 dingen die iedereen kan doen om na corona de economische curve opnieuw de hoogte in te krijgen.
Ontdek hier de economische cijfers van de Belgische voedingsindustrie
Ga veilig genieten op een terras
Yes, eindelijk is het zover: komende zaterdag mogen we eindelijk opnieuw genieten van een terrasje. Met de sluiting van de horeca viel vorig jaar ook een belangrijk verkoopkanaal voor de voedingsindustrie weg. Belgen gaven liefst 40% minder uit in cafés en restaurants. De groothandel bleef weliswaar op volle toeren draaien, maar slechts een kwart van de verkoop van de voedingsindustrie vindt plaats in supermarkten.
Hoewel de Belgen dus 4% meer kochten in de supermarkten, compenseerde dit helemaal niet het globale verlies. In totaal gaven Belgische consumenten vorig jaar 7,3% minder uit aan voeding en dranken. Bovendien daalde ook de export, nochtans al jaren de groeimotor van de voedingsindustrie en goed voor de helft van onze omzet, met een half miljard euro.
Dat het ook anders kan, bewijst bijvoorbeeld Zweden. Daar bleef de horeca langer open en steeg onze export met 9,6%. Ook richting Luxemburg, waar de restaurants en cafés tijdens de eerste golf iets eerder werden heropend en tijdens de tweede golf iets later werden gesloten, zagen we onze export groeien met 7,4%. Maar dat zijn helaas de uitzonderingen. Zo zagen we in Italië, met 900 miljoen euro onze vierde exportmarkt, een daling van 11,6%.
De vraag naar voeding en dranken kende vorig jaar dus een serieuze schok. In de laatste drie kwartalen van 2020 zagen we de omzet van de voedingsindustrie met 1,8 miljard euro dalen, in vergelijking met éénzelfde periode van het voorgaande jaar. De heropening van de terrassen is met andere woorden zeer welgekomen. Laten we met z’n allen vanaf zaterdag dus veilig genieten van lekkere voeding en dranken. Nu nog op een terras en hopelijk binnenkort ook binnen en op events.
Zeg ja aan die prik!
Omzet is één ding, maar wat met de productiekosten? In vergelijking met een “normale situatie” verdrievoudigde het aantal verzuimdagen van werknemers in het tweede en derde kwartaal van 2020. Nog los van de uitdaging om het werk georganiseerd te krijgen zorgde dat voor heel wat extra kosten voor onze bedrijven. Denk maar aan de kost voor gegarandeerd loon in geval van ziekte. Of aan de noodzakelijke investeringen in beschermingsmaatregelen voor onze Food Heroes.
Hoeveel die directe en indirecte kosten exact bedragen is vandaag onmogelijk te berekenen. Maar dat ze in 2020 een impact hadden op de rentabiliteit van onze voedingsbedrijven is overduidelijk, en dat terwijl die al jaren onder druk staat. Tussen 2017 en 2019 ging de netto operationele marge van onze bedrijven onder het gemiddelde van de laatste 20 jaar.
In 2020 bleef de voedingsindustrie met 1,7 miljard euro investeringen en met meer dan 95.000 jobs de steunpilaar van de Belgische industrie. Om dat ook in de toekomst te kunnen blijven doen, hebben onze bedrijven voldoende marge nodig. Iedereen zo snel mogelijk gevaccineerd krijgen en een goede teststrategie uitrollen, is daarvoor noodzakelijk. Laten we dus met z’n allen ja zeggen tegen die vaccinatieprik!
Blijf winkelen in ons land
Dat de grenzen door de coronacrisis sloten, had ook minder voor de hand liggende gevolgen… Zo konden Belgen ook, tijdelijk, minder gaan shoppen in pakweg Nederland of Frankrijk. En dat had zo z’n gevolgen voor de inkomsten van accijnzen op dranken.
In 2020 verdiende de Belgische overheid bijna 950 miljoen euro op de verkoop van dranken. Dat is veel, maar in vergelijking met 2019 is dat een daling met 43 miljoen euro. Met name die van bieren kenden een sterke daling met 16%, veel meer dan wat we waarnemen voor de andere dranken. De reden hiervoor is dat bieren op de Belgische markt relatief meer via de horeca worden geconsumeerd (ongeveer 40% tegenover 20% voor andere dranken).
Tegelijk stegen de inkomsten uit accijnzen op sterke dranken met 10 miljoen euro. Hoe valt die stijging te verklaren terwijl de horeca maandenlang gesloten bleef en die inkomsten al sinds 2016 stabiel waren? De verklaring is dat we minder in de buurlanden gingen winkelen. Volgens cijfers van GfK vielen de grensaankopen tijdens de eerste lockdown zo goed als stil en gingen ze in totaal 28% achteruit. Maar dat was toen. Intussen zijn de grenzen opnieuw open en zijn ook de grensaankopen terug op hun hoge niveau.
De oorzaak is duidelijk. Zowel frisdranken als alcoholische dranken zijn helaas al jaren aantrekkelijker over de grens. Dat komt omdat zij daar veel goedkoper zijn, mede door lagere belastingen. Het is veelzeggend dat quasi de volledige inflatie van de prijzen van deze dranken tussen 2015 en 2020 te wijten is aan verhogingen van de indirecte belastingen. Laten we dus komaf maken met die taksen, zodat we met z’n allen ook na de coronaperiode opnieuw meer in ons eigen land gaan winkelen.
