Handelsakkoord EU-Australië: mozzarella voor Black Angus?

Update: Het kwam in Osaka niet tot een akkoord over een EU-AU handelsakkoord. De Australische zijde vond dat het herwerkte Europese aanbod onvoldoende tegemoetkwam aan de Australische belangen in het akkoord. 

Zal de EU meer Australisch rundsvlees toelaten opdat de Australiërs Europese geografische aanduidingen, zoals mozzarella, zouden erkennen? Dat zal -simpel gezegd- bepalen of het dit weekend tijdens de G7-top in Osaka tot een politiek akkoord komt. De tijd dringt met de Europese verkiezingen in zicht. Drie elementen bepalen de uitkomst: invoerquota, geografische aanduidingen en duurzaamheidsplichten.

De EU is de 3e grootste handelspartner van Australië, na China en de VS. Bijna een derde van de Australische uitvoer gaat naar China. Nu dit land steeds meer economische druk uitoefent om haar politieke belangen te verdedigen, vindt Australië het hoog tijd om haar export te diversifiëren. Deze zomer trad het handelsakkoord met het Verenigd Koninkrijk in werking en een akkoord met de VS is dichtbij. Waarom loopt het nu met de EU mogelijk mis?

1. Australië is een landbouwland

Bij de onderhandelingen van Europese bilaterale handelsakkoorden wordt het hoofdstuk ‘Landbouwgoederen’ traditioneel voor het laatst gehouden, zeker met landen met een grote landbouwsector. Op deze manier is er alvast overeenkomst over de andere aspecten van een potentieel akkoord en wordt er veel weggegooid als één van de partijen van de onderhandelingstafel weg stapt.

Momenteel is de handelsbalans met de EU in agrovoeding voor Australië zwaar negatief. De Australiërs willen dan ook meer runds-, lams- en schapenvlees naar Europa kunnen uitvoeren en ook een grotere markttoegang voor suiker, granen en rijst. Uiteraard zijn ook de Australische wijnen voor hen een must.

Het voorstel dat de EU deze zomer op tafel legde, voldeed niet aan de verwachtingen. De Australische Minister voor Handel Don Farrell verliet Brussel dan ook zonder akkoord op zak.

2. Australië is een land van migranten

Australië is in de 18e eeuw ontstaan als Britse strafkolonie en trok al snel Europeanen met goudkoorts aan. In de 19e eeuw en tijdens de Italiaanse diaspora van de jaren ’40 trokken veel Italiaanse landbouwers naar ‘The Land Down Under’. Australië werd meer recent ook een toevluchtsoord voor Italianen, die de economische crisis in hun land ontvluchtten. Om diezelfde reden kent Australië tegenwoordig ook de grootste Griekse expatgemeenschap ter wereld. Door de krapte op de arbeidsmarkt zijn er de laatste jaren vooral veel Aziaten en Indiërs (al dan niet tijdelijk) verwelkomd.

Veel Europese migranten hebben een dubbele nationaliteit. Zij kweken en maken in Australië agrovoedingsproducten zoals ze het thuis geleerd hebben, of laten zich inspireren door hun Europese roots. Ze maken en verkopen hun producten als “mozzarella”, “parmigiana”, “feta” en “prosecco”. Maar Europa beschermt dergelijke producten als geografische aanduiding en wil een hele lijst GIs in het vrijhandelsakkoord bevestigd zien.

Dat betekent dat in Australië geproduceerde wijn niet langer "prosecco" mag worden genoemd. Producenten zouden hun producten moeten rebranden, herlabelen en onder een andere naam terug op de markt brengen. De Australische zuivelfederatie berekende dat dit hun sector 95 miljoen AUD zou kosten. Naast de economische impact is er uiteraard ook de emotionele waarde die aan deze producten vasthangt.

Daartegenover staat dat het economisch voordeel van het akkoord op 94 miljard AUD geschat wordt…

3. Australië heeft een eigen duurzaamheidskader

Tot slot zijn de Europese duurzaamheidsvereisten een doorn in het oog. Australië argumenteert dat het haar eigen duurzaamheidskader heeft en wil geen Europese standaarden opgelegd krijgen, die volgens hen niet van toepassing zijn op het Australische milieu.

De Australische landbouwsector riep Minister Farrell dan ook om “zijn pen op zak te houden” indien het akkoord de landbouw meer schaadt dan baat. Ze deden dat in aanloop naar de G7-top rond internationale handel in Osaka dit weekend. In de rand van de top zal de EU met een herwerkt voorstel komen.

Minister Farrell zegt bereid te zijn opnieuw van de onderhandelingstafel weg te stappen. En de klok tikt: in juni 2024 zijn er Europese verkiezingen en als het akkoord tegen dan niet in kannen en kruiken kan zijn, worden de onderhandelingen naar de volgende legislatuur overgeheveld.

De vraag is dus hoeveel beide partijen willen toegeven. Zullen de Australiërs toegeven op geografische indicaties, zoals Canada en recent ook Nieuw-Zeeland deden, indien Europa toegeeft op markttoegang? We komen het snel te weten…

Meer weten over de export van Belgische voeding naar Australië?
Lees het persbericht