Na lang onderhandelen heeft ons land eindelijk een nieuwe federale regering. Maar wat betekent het nieuwe regeerakkoord voor onze voedingsbedrijven? In dit artikel geven we je een overzicht van de relevante onderwerpen met betrekking tot werk en talent. Veel van deze onderwerpen moeten nog geconcretiseerd worden in samenwerking met de sociale partners.
Lees hier ook onze bredere analyse over de nieuwe regering
Sociale zekerheid: rsz-verminderingen en statuten
Het regeerakkoord benadrukt het belang van de sociale zekerheid en een garantie van de financiering ervan op lange termijn, met tegelijkertijd een modernisering in samenspraak met de sociale partners. De Verklaring van de Sociale Partners naar aanleiding van 75 jaar Sociale Zekerheid zal daarbij het vertrekpunt zijn.
Op vlak van rsz-verminderingen en statuten voorziet het akkoord, in samenspraak met de sociale partners:
- Tegen eind 2021 voorstel toenadering statuten werknemer, zelfstandige en ambtenaar, met behoud van verworven rechten
- Behoud van rsz-vermindering aanwerving eerste werknemers. 2021: evaluatie, mogelijke vereenvoudiging en automatisatie en misbruik tegengaan.
- Evaluatie en mogelijke aanpassing rsz-vermindering voor collectieve arbeidsduurvermindering
- Lastenverlaging op arbeid voor werknemers, ambtenaren als zelfstandigen. Van een lastenverlaging voor werkgevers is in dit akkoord geen sprake.
Pensioen, uitkeringen en eindeloopbaan
Het verhogen van het pensioen staat centraal. Financiering gebeurt door verhoging van de werkzaamheid, productiegroei en een budgettair traject. Verschillende eindeloopbaanmaatregelen moeten de loopbanen langer maken. Ook uitkeringen gaan omhoog. Een overzicht:
- Pensioen: eerste pijler: geleidelijk optrekken minimumpensioen richting 1.500 euro netto voor een volledige loopbaan van 45 jaar. Voorstel tegen 1/9/2021, na consultatie sociale partners
- Verlengen loopbaanduur door eindeloopbaanmaatregelen zoals deeltijds pensioen, zachte landingsbanen, vorming en heroriëntatie doorheen de loopbaan, en overdracht van knowhow tussen generaties van werknemers. Ook studie door CRB en debat over loon en anciënniteit door (sectorale) sociale partners. Nieuwe pensioenbonus.
- Versterken aanvullend pensioen: harmonisering arbeiders en bedienden, doel 3% van brutoloon
- Verhoging uitkeringen en verdeling welvaartsenveloppe richting armoedegrens
Jobcreatie – naar 80% werkzaamheidsgraad – opleiding
Jobcreatie is een prioriteit van deze regering met als doel tegen 2030 een werkzaamheidsgraad van 80%. Dit door verschillende maatregelen alsook een structurele samenwerking met de deelstaten en met de sociale partners. Want, hoe hoger werkgelegenheidsgraad, hoe sterker sociale zekerheid. Een kwaliteitsvolle en duurzame job is de beste sociale bescherming en een belangrijke bron van emancipatie & zeer belangrijke hefboom voor armoedebestrijding. Daarom volgende maatregelen:
- Werken belonen en de meest kwetsbare groepen op weg naar werk begeleiden. Dat zijn o.a. werkzoekenden, oudere werknemers en langdurig zieken. Voor die laatste wordt een versterking, verbetering en responsabilisering ikv re-integratie voorzien.
- Inzetten op opleiding (individuele opleidingsrekening, individueel vormingsrecht, fiscale stimuli), reskilling, competenties, digitalisering, arbeidsmobiliteit en heroriëntatie. Dit tijdens de loopbaan en specifieke periodes, bv. periode als werkzoekende, tijdelijke werkloosheid, opzeg (art 39 ter)
- Versnellen van jobcreatie en transitie naar koolstofarme economie via o.a. transformatiefonds
Verloven, feestdagen en vrije dagen
Op vlak van feestdagen en verloven bepaalt het regeerakkoord:
- Corona: tijdelijke werkloosheid voor opvangproblemen omwille van corona
- Vereenvoudiging, harmonisering en optimalisering verlofstelsels. Opwaardering ouderschapsverlof. Specifieke aandacht naar eenoudergezinnen, zorg en werk en gezin.
- Geleidelijk uitbreiden geboorteverlof van 10 naar 20 dagen en voor alle types werknemers (bv interim, korte tijdelijke contracten,...).
- Mogelijkheid om van deelstaatfeestdag betaalde feestdag te maken, zonder budgettaire meerkost.
Loonkosten – concurrentiekracht - koopkracht
De loonnormwet wordt niet vermeld in het akkoord, toch zijn er verschillende verwijzingen naar concurrentie- en koopkracht. De regeringspartijen komen overeen te waken dat de inspanningen en hervormingen van voorbije regeringen om productiviteit van de Belgische economie te verbeteren, behouden blijven. Maatregelen voor een goed evenwicht tussen concurrentiekracht en koopkracht te vrijwaren en een vergelijkbare ontwikkeling met de buurlanden te verzekeren, zijn:
- Omzendbrieven in overleg met de sociale partners, door minister van werk in overleg en in samenspraak met de ministerraad
- Sociale partners redelijke termijn geven om zelf tot een akkoord te komen, met respect voor het vooropgestelde budgettair kader en de politieke oriëntaties, akkoorden vervolgens valoriseren
- Ontwikkeling bijkomende strategie voor verbeteren productiviteit op lange termijn
- Een geleidelijke verschuiving van alternatieve verloningsvormen richting verloning in euro’s. Dit zou in ieder geval de arbeidskosten niet mogen verhogen.
België steunt Europese uitbouw van de Sociale Pijler, met o.a. garantie minimumloon in EU en uitwerking Europees werkloosheidsherverzekeringssysteem.
Contractvormen – interim - schijnzelfstandigheid
Het regeerakkoord voorziet een evaluatie van de verschillende contractvormen naar plaats in socio-economisch weefsel en impact op inkomen en werkzekerheid. Wat betreft uitzendarbeid:
- Erkenning nut voor snel en vlot invullen tijdelijke personeelsbehoeften en opstap naar vast werk.
- Vermijden langdurige afhankelijkheid van opeenvolgende dagcontracten. Bestrijden oneigenlijk en overmatig gebruik, in overleg met sociale partners.
Tot slot zal ingezet worden op bestrijden schijnzelfstandigheid en schijnwerknemerschap.
Arbeidsorganisatie – nieuwe werken – telewerk – werkbaar werk - welzijn
Tijdens de afgelopen maanden is volop ingezet op telewerk. Het regeerakkoord wil hieruit positieve en negatieve lessen trekken en bevat, opnieuw in samenwerking met de sociale partners, maatregelen rond:
- Nieuwe werken, telewerk en deconnectie: via interprofessioneel kader
- Inzetten op werkbaar werk om blijvende instroom in (langdurige) arbeidsongeschiktheid, alsook stress, burn-out te voorkomen (cfr NAR-projecten). Ook oproep aan de sociale partners om op het niveau van de sectoren of ondernemingen het loopbaansparen voor iedere werknemer toegankelijk te maken, mogelijkheid uitbreiding spaarmogelijkheden.
- Onder bepaalde voorwaarden afwijkingen arbeidsduur en flexibiliteit
- Corona: Evaluatie werkomstandigheden in essentiële sectoren door de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het Werk
Fiscaliteit – verlaging verschil tussen bruto en netto
Een fiscale hervorming en werken lonender maken:
- Voorbereiding bredere fiscale hervorming (“modernisering, vereenvoudiging, rechtvaardiger”) Vorm van digitale taxatie en verschuiven fiscale druk
- (Extra) werken financieel aantrekkelijker voor betrokkene en zijn gezin. Koopkracht werkenden verhogen door fiscale en parafiscale maatregelen die nettoloon verhogen.
- Lastenverlaging op arbeid voor werknemers, ambtenaren als zelfstandigen, incl parafiscale lasten
Mobiliteit
Op vlak van mobiliteit zet het regeerakkoord in op vergroening:
- Alle nieuwe bedrijfswagens tegen 2026 broeikasgasvrij
- Kader voor mobiliteitsbudget voor werknemers die geen aanspraak maken op een bedrijfswagen.
- Stimuleren duurzame mobiliteitsalternatieven en het dicht bij het werk (gaan) wonen
- Fietsvergoeding voor woon-werkverkeer per fiets of speed pedelec
Digitalisering en administratieve vereenvoudiging
In de relance zijn digitalisering en administratieve eenvoud essentieel. België:
- sluit hiervoor aan bij European Green Deal en Next Generation ikv relance. 2021: nieuw Kafka-plan
- verlaagt administratieve lasten door efficiëntere overheid, e-governement, 1-loket, automatische toekenning lastenverlagingen voor tewerkstelling
Antidiscriminatie en sociale inspectie
Sociale dumping en sociale fraude zijn een prioriteit, met daarbij onder andere de strijd voor diversiteit en tegen alle vormen van discriminatie. Daarvoor zullen verschillende acties plaatsvinden, bewustmaking, controle, evaluatie en discriminatietoetsen door sociale inspectie. Ook de loonkloof mannen en vrouwen wordt verder aangepakt.
Lees ook de analyses van het regeerakkoord voor de andere expertisedomeinen:
- Concurrentiekracht
- Duurzaamheid
- Milieu en energie
- Voeding en gezondheid
- Voedselveiligheid