Circulaire economie is een hot topic voor iedereen, maar wat dan met de voedingsindustrie? Daarvoor is Amélie Gosset het best geplaatst om op te antwoorden. Ze vervoegde het Fevia team enkele maanden geleden als experte in circulaire economie/laag koolstofgehalte. In samenwerking met Sowalfin en Fevia Wallonie trekt ze naar onze Waalse kmo-voedingsbedrijven om ze te helpen focussen op circulaire economie. Wat is haar advies om de circulaire boot niet te missen? De tijd nemen, communiceren en inspiratie opdoen!
Amélie, hoe kom jij bij het Fevia team terecht?
“Als circulaire economie – laag koolstofgehalte experte, maak ik deel uit van een netwerk van multi-sectoriële referentiepersonen die in heel Wallonië aanwezig zijn om zelfstandigen en kmo’s steun te bieden. Sowalfin, die dit netwerk coördineert, wilde de voedingspool versterken, omdat het Waalse gewest een groot aantal bedrijven in die sector telt. Gezien de rol die Fevia Wallonie speelt als sectorvertegenwoordiger en hun nauwe band met veel bedrijven, heb ik me bij het team gevoegd tijdens mijn missie."
Wat is jouw missie precies?
“Gedurende drie jaar zal ik de kleine en middelgrote voedingsbedrijven bewust maken van circulaire economie, door hen te informeren en te helpen opportuniteiten te ontdekken en projecten te realiseren met financiële steun. Nadat ik een bedrijf heb gecontacteerd, ga ik ter plaatse om me een realistisch beeld te kunnen vormen van het bedrijf en ik voer een diagnose uit van grondstoffen tot eindproducten, via de logistiek en afval- en co-productenbeheer."
Wat hou je over aan de ontmoetingen met de bedrijven?
“Kmo’s nemen vandaag al initiatief. In dit geval is het een kwestie van verder te denken. Sommige hebben sterk verankerde waarden inzake duurzame ontwikkeling en willen nog minder impact op het milieu hebben.
Ik heb bedrijven bezocht die in nieuwe productietechnologieën investeren om beter te produceren en minder energie te verbruiken. Andere bedrijven herzien de toelevering van grondstoffen en gaan samenwerkingsakkoorden aan met lokale landbouwers voor de terugwinning van nevenstromen die als veevoeder gebruikt worden. Sommige bedrijven denken ook na over de recycleerbaarheid in de keuze van verpakkingen van producten die ze uitvoeren naar landen waar bepaalde materialen niet worden gerecycleerd."
Andere bedrijven zien door de gezondheidscrisis een afname van hun activiteiten. Dit zet hen ertoe aan na te denken of ze financiële steun willen voor een project. Maar we vermijden direct terug te grijpen naar financiering, want het doel is om een meer globale visie te scheppen om duurzame, lange termijnsoplossingen te vinden.”
Hoe definieer jij “circulaire economie”?
“Het huidige economische systeem wordt vaak omschreven als zijnde té lineair. We winnen grondstoffen winnen, transformeren die in productie die we transporteren en verbruiken om ze tenslotte als afval te laten eindigen. In een circulaire economie wordt elke stap geoptimaliseerd. Het is de bedoeling om de manier waarop we grondstoffen consumeren te herdenken en verlies in te perken. Uiteindelijk wil je daarbij niets verloren laten gaan en je activiteiten over de hele lijn duurzamer te maken."
Bron: Novallia
Waarom moet een kmo-voedingsbedrijf werken aan een circulaire economie?
“Voedingsbedrijven moeten beginnen nadenken over circulaire economie omdat het hen veerkrachtig kan maken. Wie zichzelf niet in vraag stelt, zal de komende jaren wellicht moeilijkheden ondervinden. Denk bijvoorbeeld aan de schaarste van bepaalde grondstoffen, de prijsstijging, de wettelijke beperkingen, de afhankelijkheid van energiebronnen, enzovoort. Die circulaire aanpak zit trouwens ook volledig vervat in de Europese Green Deal doelstellingen en de “Farm to Fork”-strategie.
Laten we ook niet vergeten dat consumenten steeds meer transparantie vragen van bedrijven en eisen dat ze hun maatschappelijke en ecologische verantwoordelijkheid opnemen. Bedrijven hebben er dus alle belang bij zich te engageren tot circulariteit, om te communiceren wat ze doen en om zich te kunnen onderscheiden van concurrenten.”
Circulaire economie in een voedingsbedrijf
1. Aankopen: circulaire aankopen, aangepaste toeleveringsketens
2. Productie en verwerking: energie-efficiëntie en materiaalefficiëntie
3. Verantwoorde consumptie: verminderen van voedselverspilling en het valoriseren van bijproducten
4. Recyclage van verpakkingen: eco-ontwerp en integratie in de recylageketen
Wat betekent dit concreet?
“Het gaat erom zo doeltreffend mogelijk te produceren. Op vlak van energie bijvoorbeeld, kan dat door het opzetten van warmteterugwinningssystemen. Of door te investeren in zonnepanelen of in efficiëntere verwarmingsketels. Een bedrijf dat veel warmte opwekt die het niet nodig heeft, kan bijvoorbeeld beslissen die warmte ter beschikking te stellen van een naburig bedrijf.
Je kunt als bedrijf ook werken aan het optimalisering van verpakkingen, het vermijden van voedselverliezen, een betere recycleerbaarheid, het vermijden van overtollige verpakkingen, het herzien van de gebruikte materialen, het gewicht van de verpakkingen, de inkt, de etiketten, enzovoort. Bedrijven kunnen ook hun logistiek herzien, door er bijvoorbeeld voor te zorgen dat vrachtwagens na de levering niet leeg terugkeren.
Het is belangrijk dat bedrijven al die insteken ook integreren in hun bedrijfsstrategie en in hun doelstellingen. En ook in hun relaties met andere bedrijven, om samen te zoeken naar mogelijk win-win situaties of niet afzetkanalen. Op die manier kun je als bedrijf kortom veerkrachtiger worden.”
Ontdek de initiatieven van voedingsbedrijven voor duurzame verpakkingen op www.verpakkingen2025.be
Kan je via circulaire economie ook bruggen bouwen met anderen?
“Absoluut. Een bedrijf maakt deel uit van een netwerk en kan niet zelfstandig opereren. Ze hangt af van leveranciers en van producenten van grondstoffen, die ze verwerken en vervolgens verkopen aan de consument. We voelen dan ook dat de consument steeds meer transparantie van de strategische bedrijfskeuzes eist. De consument wil weten wat hij eet. Het is dus een meerwaarde voor het bedrijf om zich een spiegel voor te houden.”
Bekijk via onze food.be snacks voorbeelden van bedrijven die zich engageren tot circulaire economie
Het financiële aspect kan een rem zijn voor sommige kmo’s. Wat is er dan mogelijk?
“Na de diagnose van alle opties binnen een bedrijf, is een financiering mogelijk via bedrijfscheques van het Waalse gewest, of een achtergestelde lening van Sowalfin (Easy’green). Hierdoor kunnen projecten financiering krijgen zonder een beroep te doen op de cashflow van het bedrijf.”
Amélie's biografie
Amélie Gosset startte in januari 2021 bij Fevia. Ze is geboren in Namen en is een jonge moeder van twee kinderen. Amélie heeft 15 jaar beroepservaring, waarvan 13 jaar in onderzoek en ontwikkeling en procesverbetering in de voedingsindustrie (chocolade, producten op basis van fruit en zuurdesem). Ze is licentiaat in de chemie en master in milieuwetenschappen en -beheer. Ze is nieuwsgierig, gulzig en vindt het heerlijk om haar batterijen op te laden in de natuur.
Tot slot: wat zijn de drie tips die je wil geven aan kmo-voedingsbedrijven?
“Ten eerste: neem de tijd om te overwegen hoe circulaire economie kan helpen om jouw bedrijf heruit te vinden. Bedrijven moeten beginnen nadenken over circulaire economie vanwege de veerkracht!
Communiceer daarnaast over wat je precies binnen de circulaire economie wil doen. Dit kan een meerwaarde zijn, vooral omdat consumenten willen weten hoe voedingsproducten gemaakt worden en de positionering van merken willen kennen alvorens ze een product kopen.
En tenslotte: laat je vooral inspireren! Wanneer iedereen op zijn eigen niveau iets doet, zorgt dat ervoor dat er schot in de zaak komt. De uitwisseling van goede praktijken binnen een sector, met bedrijven die hun knowhow durven te delen met hun concurrenten, is een zeer positief gegeven.”
Wil je meer weten over de diensten van Amélie Gosset? Contacteer haar per e-mail via ago@fevia.be
Op zoek naar werk? Om het hoofd te bieden aan de talrijke ontwikkelingen in het domein van het voedingsbeleid, is Fevia op zoek naar een voltijdse (m/v) Food Policy Advisor. Wil je meer weten? Raadpleeg dan de vacature hier