Een “gezondheidstaks” die niets doet aan gezondheid, maar wel jobs kost lost niets op. FEVIA roept op om bestaande initiatieven in de strijd tegen obesitas te versterken.
FEVIA sluit zich aan bij de recente vraag van de Gezinsbond om een coherent overheidsbeleid dat gezondheid centraal plaatst en bij haar kritiek op de recent verhoogde « gezondheidstaks ». Met haar oproep om een obesitastaks in te voeren als antwoord op de complexe obesitasproblematiek dreigt de Gezinsbond echter haar doel voorbij te schieten, grensaankopen te stimuleren en jobs in ons land op de helling te zetten. FEVIA roept op om samen de bestaande initiatieven zoals het Convenant Evenwichtige Voeding, de Belgian Pledge en het engagement voor een dranken- en tussendoortjesbeleid in de Vlaamse scholen te ondersteunen.
Bestaande initiatieven maken gezonde keuze gemakkelijke keuze
De enquête die de Gezinsbond lanceerde vertrekt vanuit een nobele en terechte vraag: hoe kunnen we consumenten gezonder laten leven en eten? De conclusie luidt dat de vele goede intenties zich niet steeds vertalen in een evenwichtige levensstijl. Er is dus werk aan de winkel. Ook FEVIA erkent dat een complexe problematiek als obesitas aanpakken een gezamelijke inspanning vraagt. Dus ook van de voedingsindustrie.
Samen met partners zet de voedingsindustrie in op initiatieven die de gezonde keuze de gemakkelijke keuze maken voor consumenten, inclusief kinderen:
- Met het Convenant Evenwichtige voeding dat FEVIA en Comeos in juni 2016 afsloten met minister van volksgezondheid Maggie De Block werkt de sector samen met de overheid aan een verlaging van de calorie-inname.
- Met de Belgian Pledge, onlangs nog versterkt en uitgebreid, engageren bedrijven zich om geen reclame te maken naar kinderen jongeren dan 12 jaar (voor meer informatie: www.belgianpledge.be).
- Met het engagement voor een dranken- en tussendoortjesbeleid in de Vlaamse scholen dat de sector ondertekende met Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits en Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen zullen kinderen ook op scholen gemakkelijker de gezonde keuze kunnen maken.
Er gebeurt dus heel wat en de initiatieven vertrekken steeds meer vanuit samenwerking. Voedingsbedrijven werken onder meer aan het herformuleren van producten en investeren daarvoor in onderzoek. Die inspanningen vragen ook tijd en zullen zich vertalen in resultaten voor de volksgezondheid als de consument ook wil gaan voor de gezonde keuze. Daar ligt een uitdaging voor ons onderwijs en voor de overheid. In het zoutconvenant liep die samenwerking perfect en zorgde ze in enkele jaren tijd voor een verlaging van de zoutinname met 10%. FEVIA is ervan overtuigd dat dit het model is om ook het ruimere en nog complexere probleem van obesitas en overgewicht succesvol aan te pakken.
Taksen verbeteren de gezondheid niet maar kosten wel jobs
FEVIA deelt met de Gezinsbond ook de analyse dat de vorig jaar ingevoerde en onlangs verhoogde « gezondheidstaks » op niet-alcoholische dranken een louter fiscale maatregel is die de volksgezondheid niet vooruit zal helpen. De taks heeft wel tot gevolg dat Belgen steeds meer voeding en dranken in de buurlanden gaan aankopen. Na de invoering van de “gezondheidstaks” in 2016 namen de grensaankopen van niet-alcoholische dranken zo maar even toe met 12%. Vooral Frankrijk profiteert van de duurdere prijzen in ons land als gevolg van de opeenstapeling van taksen en heffingen op voeding en dranken. Een vorig jaar uitgevoerde studie van GfK toonde aan dat door de hoge prijzen van voeding en dranken in België de grensaankopen met 150 miljoen euro per jaar kunnen toenemen.
Belastingen kosten ook jobs, veel jobs. Ten eerste is er de rechtstreekse impact op de sector door de grensaankopen, maar daar stopt het niet. In België zijn de lonen gelinkt aan de index. Meer belastingen op voeding leiden tot hogere prijzen en dus hogere lonen. Dit ondergraaft de competitiviteit van de hele Belgische economie. Het Federaal Planbureau heeft in een recente studie berekend dat een verhoging van de taksen op alle voeding en dranken met slechts 1 procentpunt daarom zomaar even 2.800 jobs kost…
De obesitastaks waarvoor de Gezinsbond pleit zou dit in een stroomversnelling brengen. Zo’n taks zou de Belgen bovendien niet evenwichtiger doen leven en eten. Consumenten gaan eerder kiezen voor goedkopere varianten van dezelfde producten. Talrijke studies bevestigen dat zogenaamde « substitutie-effect », maar ook buitenlandse voorbeelden in onder meer Denemarken en recent nog in Mexico tonen dat dergelijke taksen gedoemd zijn om te mislukken.
Bewuste keuzes maken
FEVIA pleit voor een « health-in-all policies » aanpak waarbij de verschillende overheden in ons land de strijd tegen obesitas aanpakken, samen en in overleg met partners zoals de voedingsindustrie. Zo’n aanpak moet de consument ook helpen om bewust de gezonde keuze te kunnen maken. De Gezinsbond brengt naar voor dat consumenten worstelen met de overdaad aan – vaak tegenstrijdige - informatie over voeding en dus met het maken van de juiste keuzes. Ook voor FEVIA is het debat rond de meest transparante en efficiënte communicatie naar de consument een prioriteit. In België neemt FEVIA actief deel aan de huidige denkoefening van de Belgische overheid om de consument nog beter in te lichten over de nutritionele samenstelling van levensmiddelen.
FEVIA is voorstander van een systeem dat vertrekt van feitelijke en objectieve informatie, zoals vandaag het geval is met de vermelding van de referentie-innames per portie op de verpakkingen van voedingsproducten (of "Reference Intakes" / RI). Dankzij de in 2014 ingevoerde EU-verordening « Food Information to Consumers » kunnen consumenten producten vandaag beter dan ooit voedingsproducten vergelijken. In tegenstelling tot de Gezinsbond is FEVIA echter geen voorstander van interpretatieve systemen zoals kleurencodes. Wij denken dat deze stigmatiserend zijn voor bepaalde producten en verwarring bij de consumenten kunnen veroorzaken. Ze wekken immers de verkeerde indruk dat een indivueel product gezond of ongezond is. Enkel het volledige consumptiepatroon bepaalt of een individu gezond dan wel onevenwichtig leeft en eet.
FEVIA kijkt uit naar de verdere evolutie in het gebruik van bijvoorbeeld digital apps om de consumenten te begeleiden om de juiste keuzes te maken in functie van zijn of haar levensstijl en om inzicht te krijgen in de samenstelling van voedingsproducten. Hierover voeren we graag een open en constructief debat.