Een eerste blik op de cijfers van de Belgische voedingsindustrie geeft de indruk dat alles goed gaat: een stijgende omzet, meer werkgelegenheid, meer investeringen, meer export en een positieve handelsbalans. Maar als je wat dieper inzoomt, zie je minder mooie zaken: een dalende verkoop in volume, historisch lage marges, vacatures die maar niet ingevuld raken, wat weegt op de productie, en een veel te dikke lasagne aan taksen die concurrentie met het buitenland quasi onmogelijk maakt en grensaankopen in de hand werkt. We kunnen dus spreken van een paasei dat mooi oogt langs de buitenkant, maar minder fraaie verrassingen kent aan de binnenkant. Fevia roept beleidsmakers dan ook op om dringend werk te maken van maatregelen die zorgen voor een aangepast beleid dat leidt tot een betere competitiviteit en rendabiliteit: spice up your politics!
De situatie van de Belgische voedingsindustrie oogt als een mooi paasei, maar kent minder fraaie verrassingen binnenin
Het belang van de voedingsindustrie in België kan niet onderschat worden: we zijn nummer 1 in de verwerkende industrie qua omzet (81 miljard euro) en jobs (102.000 directe tewerkstelling). Toch daalt ons verkochte volume voor het 4e jaar op rij en stijgt het aantal faillissementen.
Ook de rendabiliteit van de voedingsbedrijven staat onder druk met marges die historisch laag zijn. Elke dag blijven 4.500 vacatures oningevuld bij gebrek aan juiste profielen, wat ongezien is in de sector. Concurreren met bedrijven uit het buitenland wordt door de verder toenemende concurrentiehandicaps (loonkost, energiekost, fiscaliteit, ...) steeds moeilijker.
Anthony Botelberge, voorzitter van Fevia: “De veel te dikke lasagne aan taksen en de hoge loonkosten maken het voor Belgische bedrijven quasi onmogelijk om te concurreren. Onze bedrijven bevinden zich in een onhoudbare spreidstand tussen de afnemende marges en de enorme investeringen die nodig zijn omwille van de steeds hogere vereisten die aan voeding worden gesteld en de uitdagingen in het kader van de digitale en groene transitie. Hier moet dringend iets aan gedaan worden.”
Bron: FOD Financiën, RSZ, Belfirst, CREG, Viapass, eigen berekeningen
Fevia vraagt nu beleidsmaatregelen die bedrijven ondersteunen, voordat het te laat is
Concreet vraagt Fevia om te werken op 4 punten:
- Rendabiliteit en competitiviteit versterken door de loon- en energiekost te verlagen, de fiscale lasagne af te bouwen in plaats van hem steeds dikker te maken en te zorgen voor vereenvoudiging en minder administratieve lasten.
- Zorgen voor voldoende beschikbare arbeidskrachten door het verhogen van de instroom in STEM-richtingen en STEM-geletterdheid in het onderwijs, het versterken van werkplekleren in secundair en hoger onderwijs, uitkeringsstelsels die activeren richting openstaande jobs en gezochte competenties, het valoriseren en ondersteunen van opleiding in bedrijven en economische migratie voor geschoolde werknemers en knelpuntberoepen.
- Meer evenwicht en betere verdeling van kosten en marges in de keten door het versterken van de wetgeving die voedingsproducenten beschermt tegen oneerlijke handelspraktijken en het toezicht daarop, het stimuleren en valideren van afspraken rond het verdelen en doorrekenen van kosten en rendabiliteit op brancheniveau, trimestriële monitoring en objectivering door het Prijzenobservatorium en het promoten van de troeven van Belgische voeding.
- Een echt, toekomstgericht industrieel beleid, via structureel overleg met de industriesectoren, dat transitie, innovatie en investeringen stimuleert en ondersteunt, inzet op stabiliteit, vooruitzicht en rechtszekerheid, geen gold plating maar maatwerk voorziet bij de omzetting van Europese regelgeving, naast een versterking van de Europese interne markt.
Bart Buysse, CEO van Fevia: “Onze oproep is luid en duidelijk. We zien dat de faillissementen in onze essentiële sector stijgen, de marges verder dalen en vacatures raken maar niet ingevuld. We vragen om de loon- en energiekosten te verlagen. Ook de fiscale lasagne en administratieve lasten moeten worden afgebouwd, willen we onze Belgische voedingsindustrie beschermen tegen inkrimping. Daarnaast moet er dringend gezorgd worden voor voldoende en geschikte arbeidskrachten zodat de productie op peil kan worden gehouden en het potentieel van onze voedingsbedrijven ten volle benut kan worden. We vragen ook meer evenwicht en een betere verdeling van de kosten en de marges in de keten. Ten slotte zijn we vragende partij voor een echt industrieel en toekomstgericht beleid om een sterke en duurzame voedingssector in België te houden. In de huidige onstabiele geopolitieke context is het meer dan ooit van belang om de voedselvoorziening in eigen land te waarborgen en daarvoor niet afhankelijk te worden van het buitenland.”
Meer informatie over de beleidsmaatregelen die Fevia voorstelt, vind je in ons memorandum