Het aanbod dranken en tussendoortjes in Vlaamse basis- en secundaire scholen is de afgelopen 5 jaar opmerkelijk evenwichtiger geworden. Dit positieve resultaat is mede te danken aan de engagementsverklaring die Fevia Vlaanderen in 2016 afsloot met de Vlaamse regering. De positieve resultaten uit de eindmonitoring van het Vlaams instituut Gezond Leven bevestigen dat een gezondheidsbeleid waarbij overheid en voedingsindustrie constructief samenwerken tot echte resultaten kan leiden.
In 2016 ondertekende de voedingsindustrie samen met minister Vandeurzen en minister Crevits en de onderwijskoepels een engagementsverklaring die als doel had om een evenwichtiger en gezonder dranken- en tussendoortjesbeleid te voeren in de Vlaamse scholen. Uit een tussentijdse monitoring in 2018 bleek dat reeds veel van de dranken en tussendoortjes waarvoor de engagementsverklaring een uitdoofscenario voorzag, na 2 jaar nog nauwelijks aanwezig waren op Vlaamse scholen.
Gezond Leven heeft nu haar eindmonitoring afgerond die de positieve evoluties van 2018 bevestigen:
- Minder fruitsap, gezoete melkdranken en gezoete calciumverrijkte sojadranken in de basisscholen: voor het aanbod van dranken uit de uitdoofcategorie in basisscholen, zien we net zoals voorgaande jaren een sterke verbetering. 85% van de basisscholen biedt nooit fruitsap aan (tegenover 67% in 2018 en 48% in 2015). Verder biedt 91% van de basisscholen nooit gezoete melkdranken (zoals chocomelk) en gezoete calciumverrijkte sojadranken aan (tegenover 85% in 2018 en 53% in 2015). Net zoals in 2018 zijn in zo goed als geen enkele school (99%) groentesap, gearomatiseerd water en dranken op basis van granen, noten en zaden verkrijgbaar.
- Minder gesuikerde dranken in secundaire scholen: Ook de secundaire scholen zijn goed bezig. Zo kiezen steeds meer scholen ervoor om gesuikerde frisdranken (88% tegenover 71% in 2018 en 31% in 2015), isotone sportdranken (97% tegenover 84% in 2018 en 67% in 2015), gesuikerde fruitdranken en -nectars (95% tegenover 87% in 2018) uit hun aanbod te schrappen. Van alle dranken in het uitdoofbeleid, is er voor gesuikerde frisdranken nog het meest ruimte voor verbetering.
- Ongezonde tussendoortjes bijna volledig gebannen uit de basisscholen: In lijn met de resultaten van 2015 en 2018 neemt het overgrote deel van de basisscholen vandaag geen tussendoortjes uit het uitdoofbeleid op in haar aanbod. Zo zijn er in 91% van de scholen geen koeken met chocolade of vulling, wafels, cake, taart en ander gebak, chocolade, snoeprepen en snoep verkrijgbaar. 95% biedt nooit chips, zoute nootjes en andere zoute snacks aan. Verder hebben zo goed als alle scholen (98%) koffiekoeken, croissants, donuts, worstenbroodjes, pizzabaguettes en ander hartig gebak uit het aanbod gehaald.
- Positieve evolutie op het vlak van ongezonde tussendoortjes in secundaire scholen, met ruimte voor verbetering : voor de meeste tussendoortjes uit de uitdoofcategorie is er een positieve evolutie. Zo kiezen steeds meer scholen ervoor om de volgende tussendoortjes niet meer aan te bieden: chips, zoute nootjes en andere zoute snacks (87% tegenover 82% in 2018), koeken met chocolade of vulling, wafels, cake, taart en ander gebak, chocolade, snoeprepen en snoep (63% tegenover 55% in 2018 en 47% in 2015). Van alle tussendoortjes in het uitdoofbeleid, is er nog het meest ruimte voor verbetering wat betreft die laatste groep van koeken en co.
Samenwerking tussen overheid en industrie loont
Nadia Lapage van Fevia Vlaanderen is heel blij met het eindrapport en ziet hierin het bewijs dat samenwerking loont: “Fevia Vlaanderen maakte afspraken over welke soort producten onze voedingsbedrijven aan scholen aanbieden. Onze bedrijven zorgden voor een evenwichtiger aanbod, in overeenstemming met de aanbevelingen, en droegen zo bij aan de mooie resultaten van de engagementsverklaring vandaag. Voor ons het bewijs dat samenwerken loont.”
Ook het Vlaams instituut Gezond Leven erkent in haar persbericht dat samenwerken zijn vruchten afwerpt en dat de engagementsverklaring perspectief biedt voor de toekomst: “De engagementsverklaring toont aan dat wijzigingen in het voedingsaanbod op school mogelijk zijn door de krachten te bundelen. Door acties van verschillende partners samen te voegen wordt de dynamiek versterkt. Er ontstaat een sneeuwbaleffect en nieuwe inspirerende acties kunnen worden opgezet om tot een gezonder en milieuvriendelijker voedingsaanbod in en rond de scholen te komen. In de toekomst wordt dus best verder ingezet op dergelijke sterke samenwerkingen.”
Lekkere voeding voor een gezonde levensstijl
Het is niet omdat de engagementsverklaring afgelopen is dat ons engagement voor een gezondere toekomst stopt. Als voedingsindustrie blijven wij dagelijks investeren om consumenten, jong en oud, een evenwichtiger aanbod aan kwalitatieve producten te kunnen bieden. En specifiek naar jongere kinderen toe, blijven wij ons ook engageren om onze voedingsreclame naar hen toe te beperken en enkel de evenwichtigere keuzes in de spotlight te zetten. Die engagementen staan overigens expliciet opgenomen in de duurzaamheidsroadmap van de Belgische voedingsindustrie, onder het thema “Lekkere voeding voor een gezonde levensstijl”.
Nu de minder evenwichtige dranken en tussendoortjes uit het aanbod van de Vlaamse scholen zijn verdwenen, wil het Vlaams instituut Gezond Leven de scholen aanmoedigen om -nog meer dan vandaag- evenwichtigere dranken en tussendoortjes aan te bieden. Subsidies zoals het “Oog voor Lekkers”-project en het “snack & chill”- project kunnen daarbij een duwtje in de rug geven om leerlingen meer groenten en fruit te laten eten en meer witte melk te laten drinken.
