Vlaamse voedingsindustrie blikt terug op een mooi jaar.. Tot de coronastorm uitbrak

De kerncijfers van de Vlaamse voedingsindustrie laten in 2019 een vooruitgang zien in termen van omzet (+5,9%), investeringen (+9,1%), buitenlandse handel (+2,4%) en tewerkstelling (+1,8%). Helaas gooide de coronapandemie dit jaar roet in het eten, met een grote economische impact tot gevolg. Maar ook in tijden van crisis toonde de voedingsindustrie haar veerkracht. Onder het motto #ReverseTheCurve, werkt ze de komende jaren aan economisch herstel.

Omzet en investeringen groeien

Met een groei van 5,9% is de lichte daling van 2018 meteen weggewerkt en bevindt de omzet zich weer op het groeipad. Dit uitstekende resultaat is voor een groot deel te verklaren door de stijging van de omzet op de binnenlandse markt (+9,5%) en voor een kleiner deel aan de goede resultaten van de uitvoer (+2,4%). In België is de koopkracht in 2019 toegenomen dankzij een combinatie van werkgelegenheidsgroei, reële loonstijgingen en een lage inflatie. Daarnaast vond er nog een verlaging van de belastingen plaats (taks shift – luik “koopkracht”). Helaas vlucht nog een deel van die koopkracht naar het buitenland door de grensaankopen van voeding en dranken (639 miljoen euro, dit is een stijging van +3,5% in 2019).

De Vlaamse voedingsindustrie investeerde in 2019 voor een bedrag van 1,3 miljard euro. Met een stijging van +9,1% komt dit bedrag bijna op het niveau van 2017. De voedingsindustrie bevestigt als grootste Vlaamse industriële investeerder. 

Verre uitvoer neemt toe aan belang

De inkomsten uit export van voeding en dranken namen toe met 2,4% ten opzichte van het jaar ervoor. Ten opzichte van 2014 steeg de (positieve) handelsbalans tussen 2014 en 2019 met 30% (export +17,4% versus import + 14,5%). Alhoewel de export hoofdzakelijk gericht is op EU kent de verre uitvoer (buiten de EU28) sinds een aantal jaren een belangrijke groei. In 2019 steeg de verre uitvoer nog met +5,8%.

Twee specifieke aandachtspunten hierbij: ten eerste is Rusland, na de negatieve schok als gevolg van het embargo, teruggekeerd naar het niveau van 2014, en ten tweede, kent Saoedi-Arabië een zeer sterke exportgroei, met name voor diepgevroren aardappelproducten. Eveneens een bijzonder aandachtspunt is het Verenigd Koninkrijk. Sinds 2016, het jaar van het Brexit-referendum, daalt de Vlaamse export van voedingsmiddelen naar het VK gestaag. In 2019 viel de export zelfs 2% onder het niveau van 2014. Met 8,3% van de totale uitvoer vertegenwoordigt het VK de 4de exportmarkt van de Vlaamse voedingsindustrie. Een harde Brexit met invoering van tarieven, zou dan ook zware economische gevolgen met zich meebrengen.

Voedingsindustrie is grootste industriële werkgever in Vlaanderen

De voedingsindustrie telde in 2019 64.888 arbeidsplaatsen (+1,7%), goed voor 54.607 voltijdsequivalenten (+1,8%). Sinds 2017 zien we een versnelling van de groei van de werkgelegenheid. De maatregelen die de federale regering de laatste jaren nam om de lonen te matigen (indexsprong, taks shift, hervorming van de wet van '96 op de loonnorm), speelden daar zeker een belangrijke rol in.

Voedingsindustrie versterkt leidende rol, ondanks loonkostenhandicap en lasagne aan taksen

Ondanks deze mooie cijfers, wordt het concurrentievermogen van voedingsbedrijven op de proef gesteld:

• Een werkuur kost 1/5de meer in België dan in de buurlanden;
• Beleidskeuzes maakten elektriciteitsfactuur voedingsbedrijven 54% duurder in 5 jaar; deze is immers tot 64% duurder dan in de buurlanden;
• De lasagne aan taksen die aan de sector wordt opgelegd, bedraagt bijna 5 miljard euro.

Desondanks heeft de voedingsindustrie haar leidende rol in de Vlaamse industrie verder versterkt: 21% van de omzet, 22% van de investeringen, 19% van de werkgelegenheid.

Coronavirus was een spelbreker in 2020.. Maar voedingsindustrie toont ambitie voor herstel

2019 was opnieuw een jaar van groei, maar wat met 2020… een jaar gedomineerd door een pandemie met een enorme economische impact?

De economische cijfers voor april 2020 voorspellen alvast niet veel goeds! We stellen een sterke daling vast van het productievolume (-22% ten opzichte van april 2019), de omzet (-9%) en de export (-5%).

Maar de voedingsindustrie, een essentiële sector, heeft al op het hoogtepunt van de gezondheidscrisis haar veerkracht getoond. Zij heeft dan ook de ambitie om de komende jaren de curve om te keren. Let’s #ReverseTheCurve!