Te veel verpakkingen en vooral te veel plastic. De voedingsindustrie is niet blind voor maatschappelijke bezorgdheden. Ze nam haar verantwoordelijkheid, neemt ze en zal ze nog verder nemen. Het bewijs in vier punten.
Minder verpakkingen op de markt brengen
Sinds 1998 werkt Fevia samen met haar leden aan een preventieplan voor verpakkingen en verpakkingsafval. En dat vertaalt zich in concrete resultaten: tussen 1998 en 2014 werd meer dan 33.000 ton verpakkingen niet op de markt gebracht.
In tegenstelling tot wat algemeen wordt aangenomen, is de hoeveelheid voedingsverpakkingen in de afgelopen 15 jaar slechts heel licht gestegen, terwijl de economische indicatoren in diezelfde periode aanzienlijk gestegen zijn.
Kunnen we het beter doen? Dat zijn we niet zeker, gezien de voortdurende inspanningen van individuele bedrijven om de hoeveelheid verpakkingen die op de markt worden gebracht te verminderen. We staan echter open voor discussie. Bij het opstellen van het volgende Preventieplan in 2019 zullen we de stakeholders uitnodigen en open staan voor hun verzoeken en wensen.
Meer (plastic) verpakkingen recycleren
Voedingsbedrijven willen het beter doen op vlak van recyclage en snel. Samen met Fost Plus zullen we heel gauw aan alle Belgen de mogelijkheid bieden om hun plastic verpakkingen te sorteren. In 2019 en 2020 zullen verschillende systemen naast elkaar bestaan (de uitgebreide blauwe zak, de roze zak, het binnenbrengen bij het containerpark, ...). Vanaf eind 2020 zal de blauwe zak, uitgebreid naar alle plastic verpakkingen, overal in België geïmplementeerd worden.
De uitbreiding van de blauwe zak lijkt vanzelfsprekend voor elke burger, maar het is een echte revolutie! De inzamelingen zijn aan te passen en de betrokken arbeidskrachten te trainen volgens de nieuwe regels. Sorteercentra moeten volledig heringericht of zelfs herbouwd worden. Voor elke fractie dienen recyclageoplossingen gevonden worden. En dit alles voor meer dan 11.000.000 inwoners in minder dan twee jaar! Dit zal echter een direct voordeel betekenen voor de Belgische burger: het volume van de restafvalzak zal drastisch dalen.
Deze revolutie heeft een kost. Deze zal worden gedragen door de verpakkingsverantwoordelijken, dit is, onder andere, door alle voedingsbedrijven. Het zijn zij die via de bijdrage die zij aan Fost Plus betalen, het systeem zullen financieren. Dit bijdragesysteem zal ook zeer sterk evolueren. Het wordt voortaan "geëco-moduleerd". Verpakkingen die niet gerecycleerd worden omdat ze niet recycleerbaar zijn, zullen een bijdrage betalen die 20 tot 25 keer hoger ligt dan voor “gemakkelijk" recycleerbare verpakkingen. U heeft het begrepen: niet-recycleerbare, niet-herbruikbare of niet-biodegradeerbare verpakkingen zijn niet langer welkom. Om deze verpakkingen te doen evolueren, is innovatie noodzakelijk. In deze context lanceert Flanders' Food tegen eind dit jaar het project 'De verpakking van de toekomst'.
Een markt creëren voor gerecycleerd plastic
Gerecycleerd plastic gebruiken om er nieuwe plastic verpakkingen van te maken is een geweldige uitdaging. De voedselveiligheid van het product is primordiaal. Door het gebruik van gerecycleerd materiaal nemen de risico's echter toe. Zeer grondige controles zijn nodig. In andere gevallen doen technische problemen zich voor. Bij voedingsverpakkingen hebben momenteel quasi enkel drankverpakkingen ervaring met de verwerking van gerecycleerde materialen in hun verpakkingen. Daarnaast durft de Belgische drankenindustrie zich ook te engageren om nog meer gerecycleerd PET in haar flessen op te nemen, tot 50%, terwijl de sector op Europees niveau voor 25% gaat. Het is een enorme technische uitdaging, maar België is bereid om deze aan te gaan.
De recyclage van plastic verpakkingen is ook een terrein voor continue innovatie. Tegenwoordig verloopt de recyclage hoofdzakelijk mechanisch. Recycleurs maken granulaten die opnieuw geïncorporeerd worden. In de toekomst zal de recyclage chemisch verlopen: het plastic zal tot op het niveau van de chemische basisstructuur worden afgebroken om er nieuw plastic van te maken.
Zwerfvuil bestrijden
De voedingsindustrie heeft in 2015 haar deel van de verantwoordelijkheid genomen op het vlak van zwerfvuil. Via Fost Plus en in samenwerking met de andere sectoren, financiert ze de cellen en coördinatieplannen van het regionaal beleid ter bestrijding van zwerfvuil in de drie gewesten. Dankzij De Mooimakers, BeWapp en de acties in Brussel, is iets op de grond gooien geen onbeduidend gedrag meer. Bewustzijn is onderweg.
Wat de voedingsindustrie betreft kunnen we het beter doen onder drie voorwaarden :
- De reële impact van de uitgevoerde acties beter evalueren door de vooruitgangsindicatoren systematisch te koppelen.
- Andere economische sectoren betrekken in de strijd. Momenteel zorgt enkel de verpakkingssector voor cofinanciering terwijl verpakkingen slechts een deel van het probleem zijn. Denk bijvoorbeeld aan sigarettenpeuken, die, ook al zijn ze klein, echt een plaag voor het milieu vormen wanneer ze op de grond worden gegooid.
- De ondersteuning en volledige medewerking van de overheid krijgen. Dit is met name het geval voor de controles.
Verpakkingen: nuttig, indien correct beheerd
De voedingsindustrie houdt niet van verpakkingen. Onze bedrijven zetten immers geen verpakkingen op de markt, maar verwerkte producten die ter bescherming en voor het vervoer, verpakt moeten worden. Verpakken is slechts een manier om het product in goede omstandigheden te bewaren en zo verliezen en/of voedselverspilling te voorkomen. Als onze bedrijven zonder verpakkingen zouden kunnen, zouden ze dit graag doen.
En nee, de duizenden tonnen plastic die in België worden gebruikt om miljoenen tonnen voedingsproducten te verpakken, zijn niet terug te vinden op stortplaatsen en in de zee. Vandaag de dag wordt het overgrote deel al gerecycleerd of gevaloriseerd. De Belgische voedingsindustrie wil het echter nog beter doen, veel beter. Ze engageert er zich voor!
