Een ode aan bewerkte voeding
Wie tegenwoordig ‘bewerkt’ en ‘voeding’ in dezelfde zin hoort, denkt mogelijks aan ‘te mijden’ voeding. Niets is minder waar. Die bewerkingen gebeuren net om bepaalde voedingsgrondstoffen eetbaar te maken, om consumenten het leven gemakkelijker te maken en om voeding veiliger en langer houdbaar te maken, ook bij de consument thuis. Om echt te bepalen of voeding evenwichtig is, moet je kijken naar de nutritionele kwaliteit van de voedingsmiddelen en naar het totale eetpatroon. En ook daarvoor spannen onze voedingsbedrijven zich dagelijks in, om een evenwichtiger aanbod op de markt te brengen. Hoog tijd dus voor een ode aan bewerkte voeding, met al haar kwaliteiten en voordelen!
Lees hier ons standpunt over zogenaamde ‘ultrabewerkte’ voeding
De meeste voeding is bewerkt, en maar goed ook
De kleurrijke variatie aan bewerkte voeding wordt nog te vaak in een verkeerd daglicht gesteld, waarbij men blind is voor haar aanbod vol smaken en mogelijkheden. Wist je dat slechts 12% van alle landbouwproducten rechtstreeks op jouw bord terechtkomt? Dat is een zeer beperkt aandeel. Het overgrote deel van door de landbouw geproduceerde producten passeert via voedingsbedrijven, en moeten op hun eigen manier worden verwerkt vooraleer je het kan eten.
Ook gespoelde, voorgesneden, diepgevroren en verpakte groenten en fruit hebben een vorm van bewerking ondergaan. Tijd om het begrip ‘bewerkte voeding’ opnieuw correct te interpreteren en naar waarde te schatten. In plaats van deze te zien als ‘slecht’ en ‘te mijden’, identificeert ze zich eerder met gevarieerd, kwaliteitsvol, vol potentieel en van steeds betere nutritionele kwaliteit.
Maar wat betekent (ultra)bewerkt?
Vandaag bestaat er geen duidelijke definitie over ‘ultrabewerkte voeding’. De NOVA-classificatie is een classificatiesysteem dat voedingsmiddelen in categorieën indeelt op basis van hun bewerkingsgraad. NOVA hanteert 4 categorieën, die gaan van onbewerkte of minimaal bewerkte voeding tot ‘ultrabewerkte voeding’ of ‘ultra processed food’. De NOVA-classificatie is echter niet wetenschappelijk gevalideerd. Het classificatiesysteem houdt daarbij geen rekening met de nutritionele kwaliteit van het voedsel.
Bijna alle voedingsgrondstoffen moeten bewerkt worden om eetbaar en smakelijk te zijn (zoals granen), om de voedselveiligheid te garanderen (zoals pasteurisatie) of het hele jaar door verkrijgbaar te zijn (zoals ingeblikte, gedroogde en ingevroren producten). Bewerkingsmethodes die op voedingsmiddelen worden toegepast, zijn bijvoorbeeld snijden, pasteuriseren, invriezen, fermenteren, koken, bakken, verpakken. Al deze bewerkingen gebeuren niet alleen in voedingsbedrijven, maar ook in de horeca, de foodservice en in de keuken thuis.
Een voedzame dag… vol bewerkte voeding!
We maken er geen geheim van: populistische uitspraken tegen ‘ultrabewerkte’ voeding zijn vaak wetenschappelijk ongegrond. De eenzijdige portrettering in de media willen we daarom graag rechtzetten en aantonen dat een eetpatroon met bewerkte voeding wel degelijk evenwichtig en gezond kan zijn. Wij namen de proef op de som aan de hand van een voedzaam dagmenu:
Ontbijt: Havermout met melk, zwarte chocolade en diepvriesframbozen, met een kopje koffie
Lunch: Volkorenwraps met tonijnsalade en groenten
Diner: Spinazie uit de diepvries met kip en volkorenpasta
Wat blijkt? Een dagmenu vol bewerkte voeding en tegelijkertijd heel voedzaam. De mate van bewerking zegt op zich niets over de gezondheid van een product, het is de nutritionele kwaliteit van het product die telt. Havermout moet verwerkt worden om eetbaar te kunnen zijn, frambozen en spinazie worden diepgevroren om langer houdbaar te blijven, met minder voedselverlies als gevolg. Koffiebonen worden geroosterd tot jouw dagelijks kopje energie, enzovoort. De meeste voedingsmiddelen moeten nu eenmaal bewerkt worden om eetbaar, smakelijk, veilig en verkrijgbaar te zijn.
Meer weten? Bewerkte voeding in de pers, een aantal rechtzettingen
En naast je inkopen?
De focus ligt bovendien sterk op de voedingsproducten die de voedingsindustrie en de voedingswinkels aanbieden: is hun aanbod gezond of niet? We stellen ons die vraag blijkbaar minder eens we onze voetjes onder tafel schuiven in een restaurant, wanneer we bediend worden door een cateraar of wanneer we thuis zelf iets klaarmaken. Daar is heel weinig informatie beschikbaar over de herkomst, nutritionele waarde en verwerking van de ingrediënten. Terwijl voedingsbedrijven daarover heel transparant communiceren via voedingsetiketten. Dus in feite werken we hier met twee maten en twee gewichten.
De gezondere keuzes faciliteren
Hoe kunnen we als voedingsindustrie helpen om het voedingspatroon van de consument gezonder te maken? Door het de consument steeds gemakkelijker te maken om voor de gezondere keuzes te kiezen. En ook daar blijven onze bedrijven dagelijks aan werken. Met het “Nutri-Pact: een Coalitie voor Beter Eten” zetten voedingsbedrijven hun inspanningen voort om bij te dragen aan een evenwichtiger voedingsaanbod op de Belgische markt. Heel concreet voegen bedrijven meer vezels toe aan hun producten en verminderen ze waar mogelijk het vet, zout- en suikergehalte. En met het nieuwe nudgingproject willen we gezondere keuzes subtiel naar voren schuiven in de winkelomgeving.
Meer weten over het onderwerp? Op 21 mei organiseert Fevia een dialoognamiddag over bewerkte voeding, waarin we het onderscheid maken tussen emotie en wetenschap. Verwacht je aan interessante presentaties en panelgesprekken tussen wetenschappers en stakeholders. Schrijf je hier in!
