De Belgische media richten zich in hun berichtgeving steeds op de bijgewerkte Nutri-Score onder de titel “Wat verandert er vanaf 1 januari 2024?”. Fevia analyseert deze nieuwe ontwikkeling.
Nog geen sprake van harmonisering op Europees niveau
Het standpunt van Fevia is duidelijk en staat vast: enkel een systeem van extralegale informatie dat duidelijk en transparant is voor de consument en dat op Europees niveau op wetenschappelijke basis is ontwikkeld, valt in onze smaak. Het Nutri-Score systeem is momenteel goedgekeurd door 7 landen waaronder België, en eveneens Zwitserland die geen lid is van de Europese Unie. Wat betreft de andere 21 EU-landen is de Nutri-Score niet de norm en soms zelfs verboden. Voor België, een belangrijke exporteur naar vele Europese landen, maakt deze kakofonie het leven van de producenten er niet gemakkelijker op, noch voor de etikettering, noch voor de samenstelling van hun producten.
Zijn de aanpassingen werkelijk zinvol?
Het algoritme voor de berekening van de Nutri-Score werd in 2017-2018 in Frankrijk ontwikkeld. 7 jaar later is een kritische analyse nodig op basis van opgebouwde ervaring en wetenschappelijke ontwikkelingen. Sommige aanpassingen zijn positief en brengen de Nutri-Score beter in lijn met de voedingsaanbevelingen in verschillende Europese landen, andere roepen dan weer vragen op. Unesda, de Europese frisdrankenfederatie, is kritisch over het feit dat dranken die geen suiker bevatten de Nutri-Score C kunnen krijgen. EDA, de Europese zuivelfederatie, betreurt eveneens dat het nieuwe systeem geen rekening houdt met de Europese voedingsrichtlijnen, met name voor vloeibare zuivelproducten en melk. AIBI, de Europese bakkersfederatie stelt zich ook ernstige vragen over de behandeling van bakkerijproducten in het nieuwe algoritme. Het feit dat wit brood en bruin brood dezelfde lage Nutri-Score krijgen is contradictorisch met onder meer de aanbevelingen van de voedingsdriehoek. Analyses tonen ook aan dat werken aan de zoutreductie in brood geen impact heeft op de Nutri-score.
Het verder uitwerken van de Nutri-Score was zinvol, zelfs noodzakelijk, maar het is een gemiste kans dat de wetenschappelijke basis van het systeem niet verder werd uitgebouwd voor alle soorten producten.
De overgangsperiode is onmisbaar
Sommigen lijken de sector de schuld te geven van de twee jaar lange overgangsperiode die bedrijven krijgen om de nodige aanpassingen te doen. Echter is deze overgangsperiode vanzelfsprekend. Het is namelijk onmogelijk om ervoor te zorgen dat elk product van de ene dag op de andere plotseling met de nieuwe Nutri-Score in de winkels ligt. Dit zou betekenen dat alle schappen in de winkels zouden moeten worden leeggehaald op 31 december, om op 1 januari weer te worden gevuld met producten met de nieuwe Nutri-Score. Dit zou een enorme verspilling betekenen, niet alleen op winkelniveau maar in de volledige toeleveringsketen. Heel wat andere producten met een zeer lange houdbaarheid, zoals conserven of diepvriesproducten, werden dan weer geproduceerd voordat de nieuwe methodologie nog maar gekend was. Voor deze producten is een lange overgangsperiode dan ook onontbeerlijk.
Er is nood aan een sterk communicatiecampagne
De FOD Volksgezondheid schat dat de Nutri-Score van 40% van de producten naar boven of naar beneden zal moeten worden aangepast. Het is dus mogelijk dat consumenten over een kortere of langere periode geconfronteerd worden met verschillende Nutri-Scores voor eenzelfde (type) product. De stuurgroep van de 7 Europese landen heeft besloten dat het mogelijk is om de woorden "nieuwe berekening" toe te voegen aan het logo, maar de praktische details zullen in de loop van januari bekend worden gemaakt.
Fevia kan niet akkoord gaan met deze aanpak om de volgende drie redenen:
- Bij sprake van een grafisch element moet dit, uiteraard, worden afgestemd met de verschillende landen. Tot op heden is er echter geen overeenstemming over dit grafisch element, en producten met de nieuwe Nutri-Score zijn al sinds 1 januari op de markt.
- Voor 60% van de producten hoeft de Nutri-Score niet aangepast te worden. Moeten ook zij het extra grafische element bevatten?
- De keuze van de consument is binnen enkele seconden gemaakt. Het feit dat ze rekening houden met de Nutri-Score is al een succes op zich. Het zou een hele uitdaging zijn om het grafische element op een strategische plaats weer te geven.
In plaats van een extra grafisch element, pleit Fevia voor een sterke, gecoördineerde communicatie van de federale overheid. Als de overheid ervan overtuigd is dat de Nutri-Score een belangrijke bijdrage kan leveren aan een gezonde levensstijl, moet ook zij haar verantwoordelijkheid nemen door de veranderingen op grote schaal toe te lichten. Frankrijk voorziet een grote communicatiecampagne. In België heeft de FOD Volksgezondheid momenteel een karig budget ...
Overgangsperiode – Kennisgeving van de nieuwe producten
Het vervolg van dit artikel, over de analyse van de situatie in andere Europese landen, is uitsluitend beschikbaar voor Fevia-leden.
Lid worden? Klik hier.
Bent u al lid? Meld u hier aan en lees het volledige artikel.
