Op 15 juni lanceerde Fevia de website verpakkingen2025.be. Deze vat de 6 verpakkingsengagementen van de sector richting 2025 samen. Met concrete voorbeelden tonen de sector en bedrijven hoe ons land Europees koploper wil blijven voor een duurzamer verpakkingsbeheer. Maar hoe ambitieus zijn die engagementen? Of zijn die doelstellingen überhaupt haalbaar? We gingen luisteren bij verpakkingsexpert Peter Ragaert, professor verpakkingstechnologie aan de UGent en projectmanager bij Pack4Food.
Dag Peter, kan je eerst meer vertellen over je expertise?
“Ik ben professor aan de UGent en doceer verpakkingstechnologie. Daarnaast ben ik ook projectmanager bij Pack4Food, een consortium opgericht in 2005 bestaande uit Vlaamse en bedrijven die betrokken zijn bij het verpakken van voedingsproducten. Dat zijn momenteel 71 bedrijven, uit verschillende sectoren: zowel voedings -en verpakkingsproducenten als vulmachineproducenten en andere stakeholders binnen het verpakken van voedingsproducten. Pack4Food begeleidt hen zodat ze meer inzicht krijgen in optimale verpakkingen die functionaliteit, gebruiksvriendelijkheid en duurzaamheid combineren. Binnen Pack4Food staat de samenwerking tussen de verschillende schakels van de verpakkingsketen centraal.”
Wat vind je van de 6 engagementen die de voedingsindustrie, samen met andere sectoren, aangaat?
“Ik vind de engagementen zeer goed en relevant. De 6 doelstellingen houden rekening met de verschillende aspecten bij voedselverpakkingen. Je moet daarvoor kijken naar de levenscyclus van een verpakking: je begint bij de grondstoffen, de productie, het gebruik, gevolgd door de inzameling, dan het sorteren en tot slot het recycleren. Je ziet dat de voedingsindustrie met verschillende aspecten uit de levenscyclus rekening houdt en dat ook koppelt aan één van de 6 doelstellingen. Zo zijn er bijvoorbeeld doelstellingen die zich richten op grondstoffen, zoals het inzetten op beter recycleerbare verpakkingen. Andere richten zich dan weer op de end-of-life: meer sorteren bijvoorbeeld.”
Wat moet er gebeuren om die doelstellingen te halen?
“Als je wilt werken aan een duurzaam verpakkingsbeheer, kan je dat enkel bereiken via een duurzame samenwerking met alle schakels uit de keten. Denk aan de verpakkingsontwerpers, de verpakkingsproducenten die de grondstoffen kiezen, de voedingsproducenten tot de recyclagebedrijven. Elke schakel uit de keten maakt deel uit van het verhaal. Je moet dus gaan voor een efficiënte samenwerking en een gedeelde verantwoordelijkheid.
Ook de consumenten moeten worden betrokken in het verpakkingsverhaal. Zij dragen de verantwoordelijkheid om hun steentje bij de dragen in de strijd tegen zwerfvuil en om hun verpakkingsafval op een correcte manier te sorteren. Wat zwerfvuil betreft, zijn de acties van Mooimakers en BeWapp een stap in de goede richting, maar laten we zelfs nog verdergaan.”
Wat houdt zo’n samenwerking tussen verschillende schakels in?
“De oefening bestaat eruit om alles constant goed te wikken en te wegen. Een verpakking dient ervoor om een product te beschermen en de kwaliteit en de houdbaarheid te garanderen. Daar zit je met een dualiteit: we moeten zoveel mogelijk werken aan verpakkingen die ofwel recycleerbaar of herbruikbaar zijn. Maar dat betekent in geval van recycleerbaarheid dat je zoveel mogelijk verpakkingen nodig hebt die uit één bepaalde laag of materiaal bestaan. De vraag is dan in hoeverre ze even vlot op de verpakkingsmachine draaien, voldoende sterkte garanderen en in hoeverre de gewenste houdbaarheid kan worden bereikt. Hierbij is het van cruciaal belang dat er nauw overleg is tussen de voedings-, verpakkings- en recyclagesector en de onderzoeksinstellingen.”
Wat is de grootste uitdaging om verpakkingen te verduurzamen?
“Als bedrijf is het niet eenvoudig om de juiste verpakkingskeuze te maken. Daarom startte Pack4Food samen met de Vlaamse speerpuntcluster Flanders’ FOOD het project CIRCOPACK op, met steun van VLAIO en met Fevia als één van de partners. Dat project vergelijkt via LCA-berekeningen (Life Cycle Analysis) de milieu-impact van verschillende verpakkingsalternatieven voor een 5-tal levensmiddelen, rekening houdend met het effect op voedselverliezen en recyclagemogelijkheden. Het uiteindelijke doel is om bedrijven een tool ter beschikking te stellen zodat ze met de nodige inzichten zelf kunnen bepalen wat het beste verpakkingsmateriaal is voor de houdbaarheid van hun product en de milieu-impact ervan.”
Weten we hoe de verpakking van de toekomst eruit ziet?
“Om op die vraag een antwoord te bieden, werken we samen met de speerpuntclusters Flanders’ FOOD, VIL, SIM en Catalisti en verschillende actoren in de voedselverpakkingsketen een roadmap uit. De bedoeling is om samen te onderzoeken hoe verpakkingen er in 2030 moeten uitzien. We baseren ons daarbij op drie pijlers: circulaire verpakkingen, slimme en gepersonaliseerde verpakkingen en logistiek. En circulariteit is hierin één van de belangrijkste uitdagingen.”
Tot slot, de vraag waar iedereen het antwoord op wil weten: zijn de 6 engagementen haalbaar?
“Absoluut. De verschillende actoren in de voedselverpakkingsketen zijn volop bezig met het recycleren of beter recycleerbaar maken van verpakkingen. Glas, metaal, papier en karton en verschillende (monolaags)kunststoffen zijn goed recycleerbaar. Kunststofverpakkingen bestaande uit meerdere lagen blijven echter een uitdaging. We zien duidelijk een trend waarbij we evolueren naar een soort van vereenvoudiging, namelijk het gebruik van minder soorten kunststof. Daarbij worden in vele gevallen de multilaagsstructuren vervangen door al dan niet gecoate monolaagsstructuren. Dit maakt dat de verpakkingen gemakkelijker kunnen gerecycleerd worden.
Om efficiënt te kunnen recycleren, moet er ook een performant collectie- en sorteersysteem zijn. Ook hier zien we toch duidelijk evoluties. Denk maar aan de uitbreiding van de blauwe zak. Al die acties tonen aan dat de industrie alles in het werk stelt om de engagementen te bereiken.”
Alle info op verpakkingen2025.be
