De stijgende grondstofprijzen houden wellicht aan

De FAO heeft het mogelijke effect van een verminderde uitvoer van granen en plantaardige olie uit Oekraïne en de Russische Federatie op de internationale voedselprijzen geëvalueerd. Indien het conflict de prijzen van ruwe olie hoog houdt en het globale bevoorradingstekort verlengt, zouden de prijzen van voedingsmiddelen en diervoeders in 2022 met 8 tot 22% kunnen stijgen ten opzichte van het al hoge niveau van 2021. En de impact zou in de komende jaren nog groter kunnen worden.

Vanwege de vele onzekerheden rond het conflict zelf, onder meer over de duur en de omvang ervan, en gezien het potentieel van het conflict om blijvende schade toe te brengen aan de productiemiddelen en de bijbehorende infrastructuur, heeft de FAO twee afzonderlijke scenario’s gesimuleerd om het effect van een vermindering van de Oekraïense en Russische uitvoer gedurende vijf seizoenen, tot het verkoopseizoen 2026/27, te beoordelen.

1. Een gematigde schok waarbij de uitvoer van tarwe en maïs uit Oekraïne en Rusland elk met 10 miljoen ton daalde, terwijl de uitvoer van andere granen met 2,5 miljoen ton en die van andere oliehoudende zaden met 1,5 miljoen ton daalde;
2. Een zware schok die leidt tot een daling van de uitvoer van tarwe en maïs samen met 25 miljoen ton in 2022/23, een daling van de uitvoer van andere grove granen met 5 miljoen ton en een daling van de uitvoer van andere oliehoudende zaden met 3 miljoen ton.

Voor de jaren 2023-2026 is de omvang van de daling van de Oekraïense en Russische uitvoer van granen en plantaardige olie daarmee in overeenstemming gebracht.

Beide scenario’s zijn gebaseerd op de veronderstelling dat de benchmarkprijzen voor ruwe olie in 2022/23 USD 100 per vat bedragen, vergeleken met een aanvankelijke benchmark van USD 75 per vat. Daarna zouden de prijzen voor ruwe olie blijven stijgen tot 108 USD per vat in 2026/27.

Prijsstijging tot 20% in 2022

In vergelijking met hun reeds hoge referentiewaarden in 2021, zouden de tarweprijzen in 2022 stijgen met 8,7% in het gematigde scenario en met 21,5% in het scenario van zware schok. Voor maïs zou de toename ongeveer 8,2% bedragen in het gematigde scenario en 21,5% in het ernstige scenario. Voor andere granen zouden de prijzen met 7 tot 19,9% stijgen, en voor andere oliehoudende zaden met 10,5 tot 17,9%.

De FAO benadrukt ook dat de gevolgen voor de markt ook voelbaar zouden zijn in aanverwante sectoren. Een vermindering van het exporteerbare aanbod van oliehoudende zaden (hoofdzakelijk zonnebloem) zou bijvoorbeeld leiden tot hogere prijzen voor andere oliehoudende zaden. Een verminderde beschikbaarheid van voedertarwe en maïs zou ook leiden tot hogere prijzen voor dierenvoeding. Samen zouden deze factoren leiden tot hogere veeprijzen. De pluimvee- en de varkensvleessector, die meer voederintensief zijn, zouden het meeste worden getroffen.

Prijzen op een aanzienlijk hoger niveau dan verwacht, ook tussen 2023 en 2026.

Zelfs indien producenten in andere landen dan Oekraïne en Rusland hun productie zouden opvoeren in reactie op de veroorzaakte hogere prijzen, zou er aanzienlijk aanbodtekort op de wereldmarkt blijven bestaan. In het gematigde scenario zou dit compensatiepercentage of aandeel van het verlies van globale export dat wordt gedekt door niet-Russische en Oekraïense oorsprongslanden in de komende vijf seizoenen tussen 30 en 52% liggen voor maïs en tussen 19 en 48% voor tarwe. In een ernstig scenario zou het compensatiepercentage tussen 47 en 67% liggen voor maïs en tussen 30 en 57% voor tarwe.

Dit aanbodtekort zou de internationale prijzen van grondstoffen met een groot Oekraïens en Russisch exportaandeel op hoog niveau aanhouden. In vergelijking met de referentiewaarden zouden de tarweprijzen in 2026/27 stijgen met 10% in het gematigde scenario en met 19% in het ernstige scenario. Evenzo zou de maïsprijs volgens de simulatie in 2026/27 8,5% en 14% hoger liggen dan de basisprijs.

In aanverwante sectoren zouden de veeprijzen in 2026/27 3 tot 6% boven het referentieniveau liggen in het gematigde scenario en 5-10% in het ernstige scenario.