Het adviesbureau Graydon maakte, in samenwerking met het VBO, een analyse van de financiële situatie van ondernemingen. De resultaten voor voedingsbedrijven vind je in het onderstaande "9-box grid". De tabel illustreert de gezondheidstoestand van de bedrijven net vóór de eerste lockdown, ten opzichte van de impact van de crisis op diezelfde ondernemingen op 8 september 2020 (% tussen haakjes) en op 31 januari.
Horizontale as: de financiële toestand vóór de crisis
De horizontale as toont de financiële toestand van de voedingsbedrijven op 12 maart 2020, d.w.z. net vóór de invoering van de eerste lockdown. De aflezing gebeurt per kolom:
- links de bedrijven die op 12 maart werden geïdentificeerd als ‘in zware moeilijkheden, d.w.z. 6% van de voedingsbedrijven;
- in het midden de bedrijven die op diezelfde datum die beperkte moeilijkheden ondervonden (8%);
- en rechts de bedrijven die op 12 maart 2020 matig tot zeer gezond waren (85%).
Verticale as: de impact van de crisis
Op de verticale as projecteren de lijnen de impact van de crisis zelf, inclusief de positieve effecten van de steunmaatregelen.
- Onderaan staan de ondernemingen die zeer zware moeilijkheden ondervinden door de crisiseffecten: die hebben nood aan onmiddellijke cash-injecties.
- Op de middelste lijn, aangetaste bedrijven die op de rand zitten van hun reserves.
- En bovenaan, voedingsbedrijven die nog over ruim voldoende reserves beschikken.
De bevindingen
Door rijen en kolommen te combineren krijgen we een matrix bestaande uit negen segmenten. In elk segment wordt het percentage van de betrokken bedrijven uit de voedingsindustrie per 31 januari 2021 vermeld, met tussen haakjes het percentage per 8 september 2020.
23% van de voedingsbedrijven verkeren nu in moeilijke omstandigheden
Het segment rechtsonder valt onmiddellijk op: dit zijn ondernemingen die tot 12 maart 2020 gezond waren maar nu, ondanks de steunmaatregelen, in zware moeilijkheden verkeren. Dit vertegenwoordigt 23% van de voedingsbedrijven op 31 januari 2021, wat neerkomt op niet minder dan 10% van de werkgelegenheid in de sector. Het is belangrijk erop te wijzen dat deze situatie begin september 2020 nog steeds "slechts" 16% van de voedingsbedrijven betrof. De nieuwe lockdown-maatregelen in verband met de tweede golf, zowel in België als in het buitenland, hebben de financiële situatie van de ondernemingen van de voedingsindustrie dus aanzienlijk verslechterd.
5% van de voedingsbedrijven in een zorgwekkende situatie
Het midden-rechtse segment toont die bedrijven die op 31 januari 2021 nog niet in acute nood verkeren maar op termijn onvermijdelijk verdere ondersteuning nodig hebben. We spreken hier over nog eens 5% van de voedingsbedrijven.
Minder dan 6 van de 10 bedrijven nog financieel gezond
Het segment rechtsboven projecteert die pre-crisis gezonde bedrijven die nu nog steeds over ruime reserves beschikken. Het gaat nog steeds om meer dan de helft van de voedingsbedrijven, maar hun aantal is de laatste maanden aanzienlijk gedaald ("nog maar" 57% eind januari van dit jaar, tegen 67% begin september).
Zoals in de Graydon-studie wordt opgemerkt: "Het staat dus buiten kijf dat de bedrijven die voor de crisis gezond waren én nog over ruime reserves beschikken evengoed in grote getale onderhevig zijn aan de negatieve effecten van de covid-crisis waarbij ze volop die reserves aanspreken. Dit laatste is niet te veronachtzamen. Reserves die nu moeten aangesproken worden leiden mettertijd tot een verminderde capaciteit richting nieuwe investeringen. Het vermindert dus de slagkracht van onze ondernemingen op langere termijn."