Op 23 juni was het drie jaar geleden dat een meerderheid van de Britten in een referendum voor een uitstap uit de EU koos. Ondertussen bood premier May haar ontslag aan. Op 22 juli weten we wie haar zal vervangen. “Hard brexiteer” Boris Johnson is de gedoodverfde kandidaat. Daarmee lijkt de kans reëel dat het VK de EU zal verlaten zonder akkoord en we vanaf 1 november met het VK handel zullen drijven onder het WHO-regime. Bereid u hierop voor!
Stand van zaken
Eigenlijk had het VK de EU moeten verlaten op 29 maart van dit jaar. Het Britse Parlement stemde echter niet in met het scheidingsakkoord dat premier Theresa May met de EU onderhandelde. Daarom vroeg en kreeg premier May twee keer uitstel. De EU heeft ingestemd met een uitstel van de Brexit tot 31 oktober, net voordat de nieuwe Europese Commissie van start zal gaan. Indien het eerder tot een akkoord komt, kunnen de Britten de EU eerder verlaten.
Ondertussen heeft het VK aan de Europese verkiezingen moeten deelnemen. Hierbij behaalde de Brexit Party van Nigel Ferage een derde van de stemmen. De Conservatieve Partij van Theresa May en oppositiepartij Labour van Jeremy Corbyn kregen rake klappen.
Daarop kondigde May haar ontslag aan als partijleider en premier en startte de zoektocht naar een nieuwe partijleider van de Conservatieve Partij. De Conservatieve parlementsleden hielden twee kandidaten over: Boris Johnson en Jeremy Hunt. De leden van de Conservatieve Partij mogen nu stemmen voor hun favoriet. De winnaar wordt bekendgemaakt op 22 juli. Diegene die verkozen wordt als partijleider, wordt automatisch premier van het VK. Tot dan blijft Theresa May aan als premier.
Boris Johnson, ex-burgemeester van Londen en voormalig minister van buitenlandse zaken, lijkt de grootste kanshebber. Johnson is de ultieme harde brexiteer. Hij zegt dat het VK met hem als premier de EU zal verlaten op 31 oktober, deal of geen deal. Hij zegt dat hij het verschuldigde Britse scheidingsbedrag zal gebruiken als drukkingsmiddel om een betere deal van de EU af te dwingen. De EU van haar kant zegt het scheidingsakkoord niet te willen heronderhandelen.
Daarmee lijkt de kans klein dat het voor 31 oktober tot een akkoord komt, en stijgt de kans dat het VK de EU verlaat zonder akkoord. Belangrijke kanttekening: het Britse Parlement heeft eerder beslist dat het VK de EU niet kan verlaten zonder akkoord. Echter, in de Britse politiek zijn er momenteel geen zekerheden. Uitstel, afstel, deal, geen deal… het is allemaal nog mogelijk!
Daarom blijf Fevia haar leden oproepen: “Prepare for the worst, hope for the best.”
No deal Brexit: slecht nieuws voor de Belgische voedingsindustrie
Prof. Dr. Hylke Vandenbussche (Professor International Economics, KULeuven) bestudeerde in haar “Sector-Level Analysis of the Impact of Brexit on the EU-28” de impact van een zachte en een harde Brexit op de verschillende Europese lidstaten en op de verschillende sectoren. Onder een zachte Brexit verstaat zij dat er geen tarieven zullen worden gehoffen op de handel tussen het VK en de EU, en dat er enkel meer niet-tarifaire belemmeringen zullen zijn. Onder harde Brexit bedoelt ze dat zowel de EU als het VK de Most Favoured Nation tarieven van de Wereldhandelsorganisatie zullen hanteren én dat er meer niet-tarifaire belemmeringen zullen zijn. Hierbij neemt ze zowel de directe als indirecte handel in rekening en kijkt ze met andere woorden naar het geïntegreerde productieproces in de Europese Unie.
Een harde Brexit, waarbij het VK de EU zou verlaten zonder enig akkoord rond handel, zal de Europese waardeketen verstoren. Omwille van de tarieven zullen de prijzen stijgen en zal de vraag dalen. Hierdoor zal onze export naar het VK dalen en dit zal een impact op de tewerkstelling hebben.
Volgens Vandenbussche zal een harde Brexit op die manier op korte termijn (met andere woorden: vooraleer de waardeketen zich kan herstellen) mogelijk leiden tot een jobverlies van 4523 oftewel 1/20 banen in de Belgische voedingsindustrie. Een zachte Brexit zou 762 banen bedreigen.
Of het zover komt, blijft natuurlijk de vraag. In aanloop naar een mogelijke Brexit op 29 maart diende het VK bij de WTO een draft tariefschema in geval van een “no deal” in, dat 12 maanden zou gelden. Voor 87 procent van de goederen zouden geen invoertarieven aangerekend worden. Er zouden wel invoertarieven toegepast worden voor rundsvlees, lamsvlees, varkensvlees, gevogelte en bepaalde zuivelproducten, alsook voor een aantal oliën en vetten, rijst, bananen, ruwe rietsuiker en bepaalde soorten vis. Echter, dit draft tariefschema werd nog niet door de WTO goedgekeurd en het is zelfs de vraag of het voorstel wel WTO-conform is.
In geval van een harde Brexit zal de EU haar WTO tariefschema op VK import toepassen. Consulteer het EU WTO tariefschema om te weten welke invoerrechten zouden betaald moeten worden op producten van het VK naar de EU.
Fevia werkt met overheden aan omkadering om impact maximaal te beperken
Deal of geen deal, we zullen de impact van de Brexit voelen, om te beginnen omwille van een mogelijke devaluatie van de pond.
De Europese Commissie houdt momenteel een harde lijn aan, zowel richting het VK als richting de Europese lidstaten en bedrijven. Ze zegt dat lidstaten en bedrijven het uitstel van de Brexit tot 31 oktober moeten gebruiken om zich voor te bereiden en dat er daarna geen extra gratieperiode zal gelden, waarin er flexibel met verplichtingen rond oa douane en etikettering zal worden omgegaan. De Commissie zegt ook geen extra noodmaatregelen te zullen nemen bovenop diegene, die ondertussen getroffen zijn. Eventuele Europese steunmaatregelen moeten worden genomen binnen het huidige beschikbare budget. Wel werden de regels voor nationale staatssteun versoepeld en werd de drempelwaarde voor het aanwenden van het Globaliseringsfonds, dat in België is tussengekomen na de sluiting van Caterpillar en Ford Genk, verlaagd. Of dit fonds zal kunnen aangewend worden om de impact van de Brexit op te vangen, zoals België vraagt, is echter niet zeker.
Er moet dus in eerste instantie op Belgisch niveau bekeken worden welke maatregelen kunnen worden getroffen om de impact van de Brexit op te vangen. Dit was onderwerp van gesprek op de High Level Brexit Group, waar Fevia de belangen van de Belgische voedingsindustrie verdedigt. Op de meeting van 25 juni werd afgesproken een reflectie op te starten rond welke nationale steunmaatregelen dienen uitgewerkt te worden, waarbij op de flexibiliteit van de EU staatssteunregels beroep kan gedaan worden.
Ook binnen de Brexit groep van het Nationaal Douaneforum worden de nodige voorbereidingen getroffen. Op de meeting van 25 juni werden vragen rond vergunningen, terugkerende goederen en goederen in transit besproken (zie slides onderaan dit artikel).
Wacht niet af, bereid je voor
Momenteel is het afwachten wie de volgende Britse premier zal worden en hoe hij het Brexit-dossier zal aanpakken. De kans bestaat dat we op een harde Brexit op 31 oktober afstevenen. In dat geval voeren we vanaf 1 november handel met het VK onder het WHO-regime. Dat impliceert douaneaangiftes, tarieven, grenscontroles, aanpassing van etikettering van uw goederen etc.
Bereid je hierop voor!
Je kan op de Fevia Brexit Wegwijzer terecht voor meer info:
www.fevia.be/nl/brexit-wegwijzer
