Fost Plus en Valipac zetten in hun jaarlijkse rapporten van 2020 uitstekende resultaten neer op vlak van het recycleren van afval. Deze resultaten gaan gepaard met 6 (r)evoluties die ervoor zorgen dat België aan de Europese top blijft voor de recyclage van verpakkingen.
3 (r)evoluties in huishoudelijke verpakkingen (Fost Plus)
De uitbreiding van de blauwe zak
In 2020 vond je op de Belgische markt 805.000 ton verpakkingen, waarvan 94,9% uiteindelijk werd gerecycleerd. Voor het 5de jaar op rij stegen de recyclagecijfers voor huishoudelijk verpakkingsafval. Dat is vooral te danken aan de uitbreiding van de sortering van plastic verpakkingen via de blauwe zak. 2020 was inderdaad het jaar waarin de Nieuwe Blauwe Zak zijn intrede deed in 14 intercommunales, goed voor zo’n 4,1 miljoen inwoners. Dankzij de Nieuwe Blauwe Zak zamelt Fost Plus gemiddeld 8 kilo meer PMD in per inwoner. Hierdoor werd het recyclagerecyclage percentage voor plastic verpakkingen opgetrokken tot 51%. België loopt hierdoor vijf jaar voor op de Europese doelstelling van 50%.
Meer inzameling buitenshuis
In 2020 kende de coronacrisis een ongekend effect op de consumptie van voeding en dranken buitenshuis. Veel meer telewerken, de horeca die maandenlang sloot, geen festivals, geen bioscopen en andere culturele activiteiten, enzovoort. Het zal je wellicht niet verbazen dat de inzameling van afval in het algemeen en in het bijzonder van huishoudelijke verpakkingen, buitenhuis sterk is afgenomen. In 2020 verhoogde Fost Plus de hoeveelheid verpakkingen die buitenshuis voor recyclage werden opgehaald met 3.000 ton. Gezien de omstandigheden was dit een ongezien resultaat. Fost Plus slaagde hierin door een systeem voor na-sortering van gemengd bedrijfsmatig afval op te zetten, in samenwerking met private inzamelingsbedrijven. Door een specifieke sortering uit te voeren op bepaalde afvalstromen die nog veel verpakkingsafval bevatten, slaagt Fost Plus erin om verpakkingen die anders verloren zouden gaan toch terug circulair te maken. Deze methode compenseert het gebrek aan sortering buitenhuis (alhoewel dit een wettelijke verplichting is).
Belgische recyclagecentra voor plastic afval
In 2020 recycleerde Fost Plus 79% van de totale hoeveelheid van ingezamelde verpakkingen. In België beschikken wij al over efficiënte recyclagecentra voor papier/karton, glas en zelfs voor bepaalde soorten plastic. Met de toename van de inzameling van plastic via de Nieuwe Blauwe Zak en de sortering in 14 homogene fracties in nieuwe hoogwaardige sorteercentra, heeft Fost Plus een nieuwe ambitie. Zo wil ze in België nieuwe recyclagecentra voor plastic opzetten. Fost Plus zocht naar gespecialiseerde partners en investeerders die de recyclagecapaciteit in ons land willen uitbreiden. Na een oproep tot het indienen van projecten, kon Fost Plus in december 2020 drie grote investeringen aankondigen: de eerste voor de recyclage van PET-flessen in Charleroi, de tweede voor de recyclage van niet-polyethyleen folie en de harde gemengde plastic verpakkingen in een fabriek die in Houthalen-Helchteren wordt gebouwd. Tot slot zal een nieuw bedrijf uit Beringen polyethyleen folie recycleren tot nieuwe polyethyleen folie. Een primeur in Europa.
3 (r)evoluties in de bedrijfsmatige verpakking (Valipac)
Grotere traceerbaarheid
Ondanks een vertraagde economische activiteit in 2020, leverde Valipac een indrukwekkende prestatie op vlak van recyclage. 90,5% van de bedrijfsmatige verpakkingen die je op de Belgische markt vindt, werden effectief gerecycleerd. Voor plastic in het bijzonder bedraagt dit percentage 60,9%. En voor het eerst kan Valipac ook het plastic traceren dat in Belgische bedrijven wordt ingezameld. Inderdaad, via contracten met traders en in samenwerking met aangesloten afvalophalers, bracht Valipac 90% van de bestemmingen van ons bedrijfsmatig plastic verpakkingsafval in kaart. België is het enige Europese land dat plastic verpakkingsafval correct kan traceren: 42% werd gerecycleerd binnen de Europese Unie (België, Frankrijk, Nederland, enzovoort), 39% in Azië (onder andere in Indonesië, Maleisië en Vietnam) en 19% in Turkije.
Circulaire verpakking
Voor bedrijfsmatige plastic verpakkingen die niet in contact komen met voeding, lijkt het gebruik van gerecycleerde materialen een voor de hand liggende keuze. Maar in de praktijk is dat tot op vandaag niet het geval. De hoezen en stretchfolies die worden gebruikt om paletten te verpakken en die een groot deel uitmaken van bedrijfsmatige plastic verpakkingen, moeten aan nauwkeurige, technische specificaties voldoen. En dat schrikt producenten en gebruikers af, maar niet Valipac... Dankzij een samenwerkingsproject, gecoördineerd door Valipac, werden in België de eerste hoezen op de markt gebracht die post-consumptie gerecycleerde materialen bevatten. Na de hoezen is het nu de beurt aan stretchfolies, waarvoor Valipac wil aantonen dat een recyclagepercentage van 25% van de materialen mogelijk is.
Aandacht voor alle verpakkingsstromen, ook de kleinere
Polyethyleen folies en hoezen vertegenwoordigen ongeveer 80% van het volume aan bedrijfsmatig plastic verpakkingen die je op de Belgische markt vindt. Naast deze folies zijn er nog andere verpakkingsstromen van bedrijfsmatig plastic in kleinere hoeveelheden op de markt aanwezig. Voor Valipac is het, net als voor Fost Plus, belangrijk om alle verpakkingen in de recyclageketen te brengen. Ook voor deze verpakkingen, die in kleine hoeveelheden bij de producent aanwezig zijn en over het hele grondgebied verspreid liggen, biedt Valipac een oplossing en worden verschillende scenario's getest. In 2020 zijn projecten opgezet voor plastic emmers, EPS en strapbanden. Zelfs de kleine afvalstromen zijn voor Valipac belangrijk.
Deze 6 (r)evoluties moeten ons in staat stellen om de engagementen waar te maken die Fevia nam voor huishoudelijke verpakkingen enerzijds en bedrijfsmatige verpakkingen anderzijds.
175 miljoen euro: dat was in 2020 de bijdrage aan Fost Plus en Valipac van bedrijven die verpakkingen op de markt brengen. Onze sector neemt dus financiële verantwoordelijkheid voor het circulaire beheer van verpakkingen.
