Supermarkten en voedingsproducenten kunnen consumenten aansporen om gezondere voeding te kopen. Dit blijkt uit een experiment van Be4Life, het onderzoekscentrum van de Universiteit Gent, in samenwerking met de sectorfederaties Fevia en Comeos, en bedrijven uit de voedingsindustrie en de retailhandel. Dit pilootproject werd opgezet in het kader van het Nutri-Pact, de coalitie die Fevia en Comeos vorig jaar samen lanceerden om gezondere keuzes voor consumenten gemakkelijker te maken. Het doel van het project “Nudging in the food industry & retail” was om de afgelopen maanden na te gaan hoe “nudging” – kleine interventies die ons koopgedrag kunnen beïnvloeden in de winkel – kan leiden tot gezondere aankopen.
De voedingsbedrijven, waaronder de producenten die in dit project participeerden, zetten zich immers continu in om de nutritionele waarde van hun producten te verbeteren. Maar het succes van deze inspanningen hangt ook af van de bereidheid van consumenten om deze producten te overwegen en te kopen.
Resultaten van het pilootproject in de winkel
Alle experimenten vonden plaats in supermarkten van Carrefour, de retailpartner van het project. Christelle Tchonang Ponka, Food Quality & Sustainable Development Manager bij Carrefour Belgium, licht toe: “Deelnemen aan dit innovatieve project was een voor de hand liggende keuze voor Carrefour. Gezond voedsel toegankelijk maken voor iedereen is de kern van ons engagement in de voedseltransitie. De resultaten bewijzen dat we met gerichte acties en nauwe samenwerking tussen alle spelers in de voedselketen consumenten kunnen helpen gezondere keuzes te maken.”
Het eerste experiment focuste op de aankoop van meer vezelrijke voorverpakte broden en werd uitgevoerd in samenwerking met Patroba Family Bakers en Puratos. Hieruit bleek dat de interventies voor vezelrijke voeding vooral jongere consumenten onder de 35 jaar oud aangezet heeft om te kiezen voor gezond vezelrijk brood. Naast de plaatsing in het rek, stimuleerden ook specifieke marketingtechnieken zoals banners, aangepaste flyers en recepten de aankoop van de meer vezelrijke opties.
Het tweede luik draaide rond de aankoop van suikervrije ice tea en suikervrije plantaardige dranken, met als partners Coca-Cola Europacific Partners (FuzeTea) en Danone (Alpro). De verkoop van deze dranken blijkt toe te nemen onder invloed van bepaalde interventies, vooral als er voldoende suikervrije opties beschikbaar zijn in het gamma. Tot slot hebben de plaatsing van de producten op de rekken, het gebruik van visuals en taglines, en het toevoegen van een aparte stand in de afdeling verse producten in heel wat gevallen een positief effect.
Conclusies en bedenkingen
Het pilootproject toonde aan dat de juiste interventies in de supermarkt, zoals de plaatsing van de producten, extra zichtbaarheid en relevante informatie, een positieve impact kunnen hebben op het aankoopgedrag van consumenten.
Toch blijft nudging nog steeds een leerproces. De resultaten van de verschillende interventies zijn niet altijd consistent of in lijn met de verwachtingen. Om de precieze rol van diverse parameters goed te begrijpen – zoals merkproducten versus huismerken, het type winkel, de geografische locatie en andere omgevingsfactoren – is verder onderzoek nodig.
Oproep tot een meer strategische samenwerking
Fevia en Comeos zijn tevreden over de conclusies en het leerproces tijdens dit project, maar vragen om een hechtere samenwerking tussen alle actoren om sneller te evolueren naar een gezonde samenleving.
“Dit pilootproject toont duidelijk aan dat nudging effectief kan bijdragen tot gedragsverandering bij consumenten. Maar de meest efficiënte manier vinden om de consument in de winkel te helpen kiezen voor gezonde producten, is niet altijd eenvoudig. Echt pasklare oplossingen zijn er niet, dus moeten we samen aan de slag om onze nudging-aanpak verder te verfijnen”, aldus Gert Van Loock, Head of Food & Product Policy bij Comeos.
“Deze experimenten bevestigen dat de samenwerking tussen de verschillende actoren – de voedingsindustrie, de retailhandel en de academische wereld – van essentieel belang is. We zijn onze partners dan ook bijzonder dankbaar voor hun steun bij dit project. We reiken ook de hand aan onze overheden en publieke instellingen om samen onze krachten en expertise te bundelen en zo het onderzoek te versnellen”, vult Ann Nachtergaele, verantwoordelijk voor Food Production & Consumption Policy bij Fevia, aan.
“Om in de toekomst nog sneller te kunnen schakelen, is ook een sterker wettelijk kader nodig dat verdere samenwerkingen toelaat én stimuleert, los van commerciële resultaten”, besluit Eileen Alexander, doctoraatsonderzoeker bij Be4Life. “Wij doen dan ook een oproep aan de overheid om hierin mee te stappen zodat industrie, retail, experten en overheid samen hun engagement voor een gezondere maatschappij met meer kracht kunnen verderzetten.”
Perscontacten
Fevia: Florence Maniquet - fm@fevia.be – T. +32 485 69 47 09
Comeos: Hans Cardyn - Hans.Cardyn@comeos.be – T. +32 2 788 05 10
B4Life: Anneleen Van Kerckhove - Anneleen.VanKerckhove@UGent.be - T. +32 9 264 35 21
