In het kader van de aangekondigde vakbondsacties krijgen de werkgeversorganisaties heel wat vragen om verduidelijking van bedrijven. Om bedrijfsleiders juist te informeren, hebben de Belgische werkgeversorganisaties samen de 10 onderstaande raadgevingen geformuleerd:
- Wanneer vakbonden een actie organiseren, dienen zij de werkgever daarvan vooraf te verwittigen (aanzegging) volgens de procedure (wijze, inhoud en timing) die geldt binnen de sector.
- Voorafgaand aan de stakingsactie kan de werkgever best overleg plegen met de vakbondsafvaardiging over de werking van het bedrijf tijdens de staking (impact van de actie, veiligheidsaspecten…).
- Vakbonden kunnen in het bedrijf informatiesessies of personeelsvergaderingen organiseren na overleg en mits de werkgever daarmee instemt. De werkgever is niet verplicht om deze toe te staan en kan eventueel voorwaarden stellen. Hij is ook niet verplicht om deze tijdens de werkuren te laten plaatsvinden. Vaak gelden hiervoor sectorale en/of bedrijfsafspraken.
- De werkgever neemt vooraf best maatregelen om de activiteit van het bedrijf te verzekeren tijdens de staking. Hij maakt bij voorkeur afspraken met de werkwilligen en kan met hen alternatieven (telewerk, verlofdag opnemen, …) bespreken en overeenkomen.
- Stakende werknemers verrichten geen arbeid en hebben bijgevolg geen recht op loon. De werkgever hoeft hen bijgevolg ook niet te vergoeden voor de gestaakte dagen.
- Niet-gepresteerde uren van werkwillige werknemers die te laat op het werk komen of het werk niet kunnen aanvatten door een staking die vooraf werd aangekondigd, worden in principe niet vergoed. De werkgever hoeft voor deze uren dus geen loon te betalen.
- Wanneer het arbeidsreglement daarin voorziet, kan de werkgever eventueel sancties opleggen voor misbruiken die gepleegd zijn door stakende arbeiders.
- Wanneer de werkgever vreest dat de veiligheid van mensen en materieel in het bedrijf in het gedrang komt, kan hij eventueel een beroep doen op de burgemeester, die aan het hoofd staat van de lokale politie.
- De werkgever kan zich verzetten tegen blokkades die de toegang tot zijn bedrijf belemmeren en tegen het binnendringen van derden in zijn bedrijf. Indien hij via dialoog niet tot een oplossing komt, heeft hij het recht om juridische stappen te ondernemen.
- In het geval van een staking in zijn onderneming, mag de werkgever zo nodig een lock-out instellen (tijdelijke sluiting van de onderneming om druk te zetten op de stakers), mits hij de aanzeggingsvoorwaarden en –procedures die gelden binnen zijn sector respecteert. Volgens het Europees sociaal handvest werd het recht op collectief optreden van de werknemers en de werkgevers op gelijke voet geplaatst.
Bij een collectief conflict verdienen dialoog en sociaal overleg, in alle fase en met alle betrokken partijen, steeds de voorkeur. Enkel wanneer dit geen oplossing brengt, kan men eventueel andere middelen inzetten om het conflict of de ongewenste gevolgen ervan te beëindigen.
