Belgische bieren: er zit leven in onze brouwerijen

Wie bier zegt, zegt België. Ons klein landje staat van oudsher bekend om haar grote diversiteit aan kwalitatieve bieren. Van pils tot speciaal bieren en van fruitige tot bittere of zure bieren: de keuze is eindeloos. De roots van het Belgische bierbrouwen gaan terug tot de 13de eeuw. Vanuit de middeleeuwse gilden ontstond één van de oudste beroepsverenigingen ter wereld: de Federatie van de Belgische Brouwers. Wij spraken met Nathalie Poissonnier en Lambert De Wijngaert van de Belgische brouwers over onze biercultuur, maar ook over innovatie en duurzaamheid binnen de sector.

“We zijn, nu meer dan ooit, fier op ons Belgisch bier, want het trakteert ons op mooie momenten. En elk mooi moment is perfect om er ééntje uit te schenken. Santé!”

Dag Nathalie en Lambert. Stel jullie sector kort even voor.

Nathalie: “Met een verhaal dat teruggaat tot het middeleeuwse gildewezen, is de Federatie van Belgische Brouwers één van de oudste beroepsverenigingen ter wereld. Vandaag vertegenwoordigen wij zo’n 107 brouwerijen, van kleine microbrouwerijen tot grote spelers, en dit aantal groeit nog steeds. In 2019 investeerden de 340 brouwerijen, met hun meer dan 1.500 biermerken, 332 miljoen euro in de brouwerijen en ongeveer 100 miljoen euro in de horeca. De sector stelt direct en indirect meer dan 50.000 mensen te werk.”

Onze Belgische bieren zijn natuurlijk wereldberoemd, maar van welke sterktes zijn we ons nog te weinig bewust?

Lambert: “Zoals Nathalie reeds aangaf, is de Belgische biersector één van de oudste ter wereld die bekend staat om haar uitstekende kwaliteit. Door de eeuwen heen, slagen de Belgische brouwers erin om deze kwaliteit te behouden, maar tegelijk ook innovatief uit de hoek te komen. Dat geldt zeker op het vlak van de duurzaamheidsinspanningen van onze brouwerijen. Om bier te produceren heb je onvermijdelijk behoorlijk wat water nodig. Welnu, onze leden doen al jaren inspanningen om hun waterverbruik te verminderen. Denk maar aan waterzuiveringsinstallaties die water tot de kwaliteit van drinkwater zuiveren. Met de Green Deal Brouwers is de hoeveelheid water die nodig is om bier te produceren, op zo’n 10 jaar tijd met meer dan 50% verminderd. En onze sector blijft inspanningen leveren om dit nog te verbeteren. Ook het gebruik van groene energie ligt hoog in onze sector. Heel wat brouwerijen investeren in windmolens en zonnepanelen op hun productiesite.”

Hoe belangrijk is export voor de sector?

Nathalie: “De buitenlandse consument is verzot op onze Belgische bieren van hoogstaande kwaliteit. Dat zie je ook aan de cijfers. Vorig jaar ging 70% van de meer dan 25 miljoen hectoliter bier die we hier brouwden naar het buitenland. Binnen Europa exporteren we het meest naar onze buurlanden: Frankrijk, Nederland en Duitsland. Buiten Europa vervullen de Verenigde Staten, China en Canada de top 3.”

Lambert: “Belgische brouwers zien ook kansen op nieuwe markten, zoals Oekraïne en Oost-Europa, en Australië en Nieuw-Zeeland buiten Europa.”

Welke bieren bekoren de buitenlandse consument zoal?

Nathalie: “We voeren eigenlijk alle soorten bieren uit, maar over het algemeen zie je dat trappisten en abdijbieren het goed doen. Je merkt wel dat de voorkeuren afhangen van het klimaat van dat land. Zo houden Aziaten het liefst van fruitbieren. En in landen waar de temperaturen kouder zijn, vallen zwaardere bieren goed in de smaak.”

Lambert: “Kortom, voor iedereen en in iedere situatie bestaat het juiste bier. Met de campagne ‘Proud of our Beers’, plaatsen we de troeven van onze Belgische bieren in de kijker. Zo organiseren we al 10 jaar op rij het Belgian Beer Weekend in Japan. Wat in 2010 begon als een klein, driedaags event, is nu uitgegroeid tot één van de meest toonaangevende outdoor-activiteiten in Japan. Met meer dan 1,3 miljoen bezoekers in de voorbije 10 jaar!”

En hoe evolueert de sector in eigen land?

Nathalie: “Belgen drinken nog altijd graag pils. Al zien we de voorbije 15 jaar een verschuiving in voorkeuren. De aandacht voor degustatiebieren neemt jaar na jaar toe. Trappisten, streekbieren, abdijbieren en sterk blond vervolledigen de top 5. De Belg houdt van afwisseling, en kiest duidelijk ook meer voor genotsmomentjes, waarbij zwaardere bieren de voorkeur krijgen.”

Lambert: “Dat bier terug in de lift zit, zien we ook terug in het aantal brouwerijen. Nu vrezen we wel dat dat in 2020 een ander verhaal wordt. Maar de laatste 7 tot 8 jaar merken we dat microbrouwerijen het licht zien. Ze beginnen als hobbybrouwer en maken daar een succesverhaal van. Microbrouwerijen zijn trendy. Maar onze job, die blijft doorheen de jaren hetzelfde: onze leden, klein en groot, beschermen. Het enige dat ertoe doet, is de kwaliteit van het Belgisch bier hoog in het vaandel draaien.”

Hoe gaan jullie om met de gezondheidstrend?

Nathalie: “De consument kiest voor een evenwichtigere en bewustere levensstijl. Met andere woorden: we consumeren alcohol dus ‘bewuster’, en ook dat is iets waar we als sector continu mee bezig zijn. Alcoholvrije en –arme bieren zitten in de lift. Het huidige bieraanbod maakt duidelijk dat het om meer dan een hype gaat. Alcoholvrije- en arme bieren hebben vandaag een marktaandeel van 6% en kennen steeds meer succes. Andere bieren, zoals glutenvrije-, suikervrije- en biobieren bijvoorbeeld, behoren tot de nichemarkt.”

De Belg consumeert dus bewuster?

Lambert: “Absoluut. Bier drink je met verstand. We willen dat iedereen ervan geniet, maar met mate. Dat is één van de redenen waarom de BOB-campagne in 1995 werd opgericht. 25 jaar na datum, blijven we de campagne steunen. Die BOB-campagne toont aan dat sensibilisering werkt. Aan het begin van de campagne, blies 8% van de bevolking positief. In 2019 waren 1,8% van de ademtests positief, rekening houdend dat we nu veel meer testen afnemen dan vroeger.”

Nathalie: “De consument evolueert, en zo ook het etiket. De consument is vragende partij om op transparante wijze te communiceren over de voedingswaarde en de ingrediënten op het etiket. Naast de verplichte vermeldingen, bekijken we met het project ‘Proud to be Clear’, een initiatief van onze Europese zusterfederatie Brewers of Europe, hoe we -op een behapbare en overzichtelijke manier- bijkomende informatie op het etiket kunnen plaatsen.”

2020 zal de geschiedenis ingaan als het jaar van de mondiale coronacrisis, die ook jullie sector ongetwijfeld pijn deed?

Lambert: “Onze sector is hard getroffen door de coronacrisis. De tijdelijke sluiting van horecazaken deed onze sector allesbehalve deugd. De productie voor supermarkten bleef misschien draaien, dan nog maakt dat het verlies van de horeca niet goed. Ook de export stond op een lager pitje. Dit alles zorgt voor een omzetverlies van zo’n 80% voor de sector.”

Nathalie: “We moeten er alles aan doen om onze sector en onze leden zonder al te veel kleerscheuren uit deze crisis te loodsen. In 2019 betaalden we 800 miljoen euro aan sociale en fiscale bijdragen. Wij leveren dus een grote bijdrage aan de overheidskas. Wij pleiten daarom voor een btw-verlaging op alcohol van 21% naar 6% in de horeca. Een andere steunmaatregel waar we voor pleiten is het opheffen van de taks op herbruikbare verpakkingen. Die ligt bij Belgische brouwers heel hoog en loopt op tot bijna 21 miljoen. Herbruikbare verpakkingen houdt in dat die minstens 7 keer moet worden hergebruikt. Terwijl herbruikbare flessen pils tussen de 20 en 40 keer wordt hergebruikt.”

Met welke boodschap sluiten jullie dit interview graag af?

Lambert: “Wij hebben alle redenen om fier te zijn op ons kwalitatief bier: het succes in het buitenland spreekt voor zich. In 2016 is het Belgische biercultuur erkend als immaterieel Unesco erfgoed. Wist je dat er, in de periode voor de Tweede Wereldoorlog, per 5 inwoners één café bestond? Je ziet maar: bier ziet duidelijk verweven in onze Belgische cultuur. Ook tijdens de lockdown werd het belang van de horeca nogmaals onderstreept. Helaas is die fierheid in België minder aanwezig, merken we. We zijn dan ook een bescheiden volkje. Daarom roepen we met onze campagne, in het hele land op om fier te zijn om ons bier, ook de overheid. Kijk maar naar het Fevia team: zij geven het goede voorbeeld. Small country, great beer. Schol!”

Belgisch bier in het kort

​- In 2019 produceerden onze Belgische brouwers meer dan 25 miljoen hectoliter bier.
- Meer dan 70% daarvan ging naar de export, wat ons land de grootste uitvoerder van bier maakt.
- De Belgische Brouwers is de oudste beroepsvereniging ter wereld.
​- Pils blijft het favoriete bier van de Belgen, goed voor 20% van de consumptie.