Koffiecafé, het Belgisch Verbond van Koffiebranders, bestaat dit jaar 75 jaar. Op 25 mei 1943 werd het ‘Verbond van Koffiebranders’ te Brussel opgericht door een aantal toonaangevende familiale Belgische koffiebranders. Vandaag telt de koffievereniging, die tevens lid is van Fevia, 59 leden die met 1.457 werknemers een jaarlijkse omzet realiseren van 716,5 miljoen euro. Wij gingen aan tafel zitten met secretaris-generaal Petty De Sloovere voor, uiteraard, een goede kop koffie en ontdekten onder andere hoe de “new coffee wave” haar intrede nam.
Wat is de link van ons land met koffie?
België staat bekend om zijn heel grote diversiteit aan koffies. Dat is niet verwonderlijk als je weet dat Antwerpen het grootste opslagcentrum voor groene (niet gebrande) koffie ter wereld is. Wist je dat in de Antwerpse haven ruim 250.000 ton koffie is opgeslaan, goed voor 27 miljard kopjes koffie? Ons land ligt ook op de snijlijn van de twee grote Europese koffieculturen: hier vind je zowel de sterkere koffies uit de Zuid-Europese landen als de minder sterke varianten die noordelijker meer in trek zijn.
Wat zijn de belangrijkste evoluties binnen de koffiesector?
De belangrijkste evoluties doen zich voor op de manier waarop de koffie wordt geschonken, meer dan de wijze van het koffie branden. De individuele koffiefilter kennen we hier sinds de wereldtentoonstelling van 1958 in Brussel. Koffiedrinkers konden vanaf dan hun filterkoffie meteen op de perfect gedoseerde hoeveelheid gemalen koffie zetten. Tot vandaag is België een van de weinige landen die deze zetmethode kent. Bijna een halve eeuw later, in 2001, werd een nieuwe manier van koffie zetten op de markt gebracht via het Senseo-systeem. Snel een individuele kop koffie zetten werd daarmee veel makkelijker. Je hoeft niet meer een hele thermos koffie te zetten. Met Nespresso kwam een ander koffiezetsysteem op de markt met een lang houdbare gemalen koffie in kleine aluminium capsules. Vandaag is een nieuwe evolutie herkenbaar. De koffiedrinker gebruikt steeds vaker de volautomatische espresso koffiemachines, waarmee de consument zelf zijn favoriete koffiebonen kan verwerken tot een heerlijke espresso.
Hoe zie je jouw sector de komende jaren verder evolueren?
De komst van grote koffieketens en koffiebars maakte koffie helemaal hip, ook bij jongeren. Op heel korte tijd kwamen er in grotere Belgische steden veel koffiecafés. Vaak hebben die eigen kleine koffiebranders of microroasters. Deze koffiezaken serveren koffie bovendien op verschillende wijze: slow coffee, espresso, cold brew, latté, cappuccino, … Die “new coffee wave” biedt sector nieuwe toekomstperspectieven!
De laatste jaren beseffen koffiebranders dat elke handeling in het proces van koffieboon tot koffiekop een invloed heeft op de uiteindelijke smaak van de koffie. De focus komt zo nog meer te liggen op het ambacht van het koffiebranden. Alles draait nu om het ideale smaakprofiel en daarvoor zoeken koffiebranders naar speciaal geselecteerde en kwalitatieve koffiebonen die ze op de meest ideale wijze branden.
Bij thuisverbruik kiest de consument vandaag resoluut voor éénkops-koffie zetmethoden. De verpakkingswijze evolueerde van de klassieke 250 gram gemalen koffiepakjes naar de individuele koffiepads, koffiecups en koffiepods. Anderzijds maakte ‘bonen’koffie een comeback. De consument is bereid om een hogere prijs te betalen voor gebruiksgemak, kwaliteit en authenticiteit. Koffie evolueert dus van een traditioneel basisproduct, naar een typisch specialiteitsproduct.
Er zijn ongetwijfeld ook uitdagingen?
Koffie is nog steeds het 2e meeste verhandelde product ter wereld. De prijs van de koffie blijft daarom volatiel en wordt te veel bepaald door speculaties door beursgoeroes.
Daarnaast blijft een duurzame koffieproductie een uitdaging. De effecten van de opwarming van de aarde laten zich duidelijk voelen. Het koffieareaal verplaatst zich langzaam van regio, waardoor kwalitatieve koffies op steeds grotere hoogte worden geteeld. Daarenboven blijven in de landen van oorsprong verschillende koffieziektes met de regelmaat van de klok de kop opsteken.
Je mag ook niet vergeten dat het verzorgen van een koffieplant veel tijd vraagt. Pas na 5 jaar levert een koffieplant een eerste oogst. Wereldwijd dienen vele koffieplantages hun verouderde koffiebomen te vervangen door nieuwe, jonge exemplaren. Vaak worden koffiebomen vervangen door andere, meer lucratieve planten die sneller opbrengst verzekeren. Bovendien stappen ook in de landen van oorsprong de jonge mensen niet vanzelfsprekend meer in de voetsporen van hun boerende ouders. Indien deze ontwikkeling zich verder doorzet dan zou er een tekort aan opvolging kunnen komen.
De combinatie van dit alles zou kunnen leiden tot een tekort van koffie op de wereldmarkt, met logische prijsstijgingen tot gevolg.
Tot slot, wat is Koffiecafe’s belangrijkste verwezenlijking van de voorbije jaren?
De Belgische koffiesector is een sector in evolutie. Van een sector met voornamelijk traditionele familiebedrijven die systematisch van vader op zoon/dochter worden overgelaten, evolueren we naar een sector met veel nieuwe kleine koffiebranders die hun weg vinden naast de gevestigde traditionele familiebedrijven. Die passen op hun beurt vernieuwende inzichten over koffie en koffiebranden toe. Hierdoor is het kwaliteitsniveau van koffie op de Belgische markt nog meer gestegen. Als beroepsvereniging leggen wij de brug tussen de verschillende bedrijven met hun eigen specifieke noden en wensen.
De sector onderging een metamorfose van besloten naar open kennisdeling en van verouderd en oubollig naar modern, hip en trendy. Koffie is opnieuw HOT.
Wenst u meer info over de koffiesector?
Neem dan contact op met Petty De Sloovere, secretaris-generaal van Koffiecafe